Deniz taşımacılığı için hem gelişmeler hem de bazı zorluklar öngörülüyor. Sektördeki sürdürülebilirlik trendlerinin yükselmesi beklenirken, bir yandan da bazı uzmanlar geleceği karamsar bir şekilde değerlendiriyor. Bu değişim, çevresel endişeler ve teknolojik gelişmelerin etkisiyle şekilleniyor. Taşımacılık firmaları karbon ayak izini azaltmaya odaklanan çeşitli çözümler üzerinde çalışırken, bu çabaların ne kadar etkili olacağı konusunda belirsizlik devam ediyor. Hazırladığımız bu yazıda denizaşırı taşımacılığı 2024 yılında nelerin beklediğine ilişkin öngörülerden bahsettik.
Deniz Taşımacılığında Fiyat Artışı Olacak Mı?
Deniz taşımacılığındaki fiyat artışını engelleyen temel faktörlerden biri, talep ve arz arasındaki dengesizlik. Bu durumun devam etmesi, fiyatların önemli ölçüde yükselmesini zorlaştırıyor. Konteyner xChange ve BIMCO’nun 2024 raporları, talepte azalma ve aşırı arzın devam edeceği öngörüsünü destekliyor. Bu durum, fiyatların yüksek seviyelerde olmasını engelliyor.
Drewry Deniz Taşımacılığı Araştırma Kurumunda çalışan uzman Simon Heaney’e göre, talep artışı beklenenden daha yavaş gerçekleşecek. Filo büyümesi, talebin üç katı hızında gerçekleşeceği için fiyat artışlarının sınırlı kalmasına neden olacak.
Bu konuda başka bir öngörüde bulunan Supply/Demand Endeksi tahmini, düşük fiyat seviyelerine işaret ediyor. Bu durum, taşımacılık endüstrisindeki fiyatların artmasının zor olacağını gösteriyor.
ING bankasının öngörüsüne göre ise konteyner taşıyıcıları zor bir yıl geçirecek. Bu durum, genel olarak fiyat artışlarının zayıf kalmasıyla ilişkilendiriliyor.
Deniz taşımacılığı endüstrisindeki bu faktörler, fiyat artışının beklenmediği bir dönemi işaret ediyor ve sektör oyuncuları için zorlu bir tabloyu öngörüyor.
Karşıt Görüşler
Xeneta CEO’su Patrick Berglund, mevcut deniz taşımacılığı fiyatlarının sürdürülemez olduğunu savunarak bir iyimser bakış açısı sunuyor. Berglund’a göre, fiyatların mevcut seviyeleri sürdürülemez durumda ve yakın bir gelecekte artış yaşanması kaçınılmaz. Ancak, bu iyimser perspektife karşılık, Simon Heaney, nakliye fiyatlarının 2024’te daha da düşük olacağını öne sürerek daha karamsar bir tablo çiziyor. Heaney’e göre, taşıyıcılar fiyatları kontrol etme gücüne sahip değiller ve dış etkenlerle mücadele etmek zorundalar. Ekonomik belirsizlikler, talep ve arz dengesizlikleri gibi faktörler fiyatları belirleyen önemli etmenler olarak öne çıkarken denizaşırı nakliyat sektöründe geleceğe dair belirsizlikler devam ediyor.
Faiz Oranları Artış Gösterecek Mi?
2024’te deniz taşımacılığı piyasasındaki belirsizliklerin altında yatan önemli faktörlerden biri faiz oranlarıdır. Fourkites CEO’su Matt Elenjickal’ın görüşüne göre, yüksek faiz oranları denizaşırı nakliye piyasasını olumsuz yönde etkileyebilir ve BIMCO raporu, faiz oranlarının kontrolsüz bir şekilde artması durumunda 2024’te talep büyümesinde yavaşlamaya işaret etmektedir. Öte yandan, faiz oranlarının düşmesi olumlu bir senaryo ortaya çıkarabilir ve 2025 için iyimser bir tablo çizebilir.
Uzun vadeli faktörlerin, enflasyon, artan faiz oranları ve tüketici harcamalarındaki yapısal değişikliklerin göz önüne alınması gerektiği belirtilirken, blank seferlerin faiz oranlarını dengelemek için daha yaygın olarak kullanılması beklenmektedir. Bu bağlamda, deniz taşımacılığı sektörü, faiz oranlarının seyrine bağlı olarak önemli değişimlere açık olduğunu göstermektedir.
Jeopolitik Süreçler Deniz Taşımacılığını Nasıl Etkileyecek?
Container xChange’in vurguladığına göre, Ukrayna, Tayvan ve İsrail’deki çatışmaların ticaret yollarını etkilemesi, deniz taşımacılığının güzergahlarını değiştirmeye zorlayabilir. Ayrıca, BRICS ülkelerinin genişlemesi, yeni dinamikleri beraberinde getirerek nakliyata yönelik stratejilerin gözden geçirilmesini gerekli kılabilir.
BIMCO’nun öngörüsüne göre, şirketlerin Çin’den uzaklaşma eğiliminde olması ve tedarik zincirini çeşitlendirmesi, jeopolitik belirsizliklerin getirdiği risklere karşı bir önlem olarak karşımıza çıkıyor. Xeneta CEO’su Peter Sand, 2024’te siyasi çalkantıların ve çatışmaların taşımacılık sektörüne kalıcı etkiler bırakabileceği konusunda uyarıda bulunarak sektördeki paydaşları dikkatli olmaya çağırıyor.
ING bankasının öngörüsüne göre ise, jeopolitik belirsizliklerin tedarik zinciri çeşitlendirmesini hızlandırması ve diğer Asya pazarlarının pay kazanmasına neden olması muhtemeldir. Bu durum, deniz taşımacılığı aktörlerini daha esnek ve çeşitli stratejilere yönlendirebilir, ancak aynı zamanda sektörü belirsizliklere karşı daha hassas hale getirebilir.
Sürdürülebilirlik İlkelerinin Etkisi
Deniz taşımacılığı piyasası, jeopolitik durumlar ve çevresel düzenlemeler gibi etkenlerle karşı karşıya, belirsiz bir gelecekle mücadele ediyor. Jeopolitik faktörlerin etkisi, özellikle tedarik zinciri çeşitlendirmesi üzerinde belirgin bir iz bırakıyor. Container xChange’in raporları, Ukrayna, Tayvan ve İsrail’deki çatışmaların ticaret yollarını etkilediğini gösterirken, BRICS ülkelerinin genişlemesi sektöre yeni dinamikler kazandırıyor. Bu durum, şirketlerin Çin’den uzaklaşma ve tedarik zincirini çeşitlendirme eğilimine yönlendiriyor.
Çevresel düzenlemelerin ise nakliyat piyasasında nasıl bir etki yaratacağı belirsizlik taşıyor. Patrik Berglund’un uyarısına göre, 2024’te yürürlüğe girecek olan yeni çevresel düzenlemeler, taşıyıcıları zor durumda bırakabilir. Ancak, Simon Heaney’in perspektifi, düzenlemelerin piyasa dinamiklerini temelde değiştirmeyeceği yönünde. Berglund, düzenlemelerin taşıyıcıları etkileyebilecek bir “ek komplikasyon” olarak değerlendirirken, Heaney, piyasanın temel dinamiklerinin büyük ölçüde aynı kalacağını savunmaktadır.
Deniz taşımacılığı, bu karmaşık faktörlerin etkileşimi ile birlikte, sektör paydaşlarını geleceğe dair stratejilerini dikkatlice gözden geçirmeye ve uyum sağlamaya zorluyor.
Deniz Taşımacılığına Yönelik Talep Artacak Mı?
MTM Logix’in analizine göre, deniz taşımacılığı sektörü 2024’te fiyatlarında potansiyel bir artış yaşayabilir. Analizler, 2023’ün sonunda tatmin edici olmayan sonuçlar elde edildikten sonra, 2024’ün ilk çeyreğinde yatırımcı talebinin artabileceğini öngörmektedir. Özellikle konteynerlerin sınırlı bulunabilirliği, talep artışının fiyatları yükseltebileceği beklentisini güçlendirmektedir. MTM Logix CEO’su Mario Veraldo, 2024’ün ilk üç ayında %5 ila %10 arasında bir fiyat artışının beklendiğini belirtmektedir. Süveyş Kanalı’ndaki kısıtlamaların seyahat sürelerindeki artışa neden olması, konteyner kıtlığı ve gemi kapasitesindeki azalma, bu artışın arkasındaki nedenler arasında gösterilmektedir. Ancak, çeşitli faktörlerin devam etmesi durumunda, kesin tahminler yapmanın zor olduğunu belirtmek önemlidir.
Sonuç olarak; Deniz taşımacılığı sektörü, 2024’te devam eden düşük fiyatlar, faiz oranlarının etkisi, jeopolitik belirsizlikler, çevresel düzenlemeler ve tedarik zinciri çeşitlendirmesi gibi faktörlerle karşı karşıyadır. Ancak durumun tamamen karamsar olmadığını da söylemek gerekiyor. Uluslararası ticaret yapan firmaların bu konularda gereken önlemleri alması büyük bir önem taşıyor.
