Personel gücü, bir işletmenin en değerli kaynağıdır. Şirketi başarıya ulaştırmanın yolu bu kaynağı doğru bir biçimde organize etmekten geçer. Söz konusu organizasyonun yapılması İK yönetiminin kapsamındadır. Bu yönetim süreci işe alım, eğitim, gelişim ve performans yönetimi gibi farklı süreçleri kapsar. Tutarlı ve personel odaklı İK politikası izleyerek firmanızı kâr ve başarı hedeflerine ulaştırabilirsiniz. İnsan kaynakları kavramı hakkında detaylı bilgi edinmek isterseniz sizin için hazırladığımız yazının devamını okuyabilirsiniz.
İnsan Kaynakları Yönetimi Tanımı?
İK yönetimi, bir organizasyonun sahip olduğu personel kaynağının etkili bir biçimde yönetilmesini amaçlayan çalışmaların tamamını ifade eder. Söz konusu çalışmaların temel amacı şirketin personele ilişkin politikalarının kuruma ve bireylere fayda sağlayacak biçimde ayarlanmasıdır. İK yönetimi, organizasyonların personel yönetimi için politika geliştirmesini sağlar. İşe alım, eğitim, ödüllendirme ve performans değerlendirme gibi süreçlerin tamamı bu politikaya göre yapılır.
Personel yönetim politikası, bütün organizasyonlar için bir ihtiyaçtır. Bu gereksinim, şirketlerin yanı sıra devlet kurumları, vakıflar, dernekler ve sivil toplum kuruluşları için de geçerlidir. Personelin kurumun ihtiyaçlarına uygun bir biçimde organize edilmesi hedeflere ulaşmayı kolaylaştırır. İyi bir İK yönetimi, kurumun gereksinimlerini kavrayarak eldeki personel kaynağının en iyi biçimde yönetilmesini sağlar.
İnsan Kaynakları Yönetimi Kapsamı Nedir?
İşletmelerin temel amacı kâr elde etmek ve mevcut iş potansiyelini büyütmektir. İK yönetimi, personelin özlük haklarının korunarak söz konusu amaçlar doğrultusunda organize edilmesini sağlar. Bu kapsamda, şirketin çalışanlarını ilgilendiren ve onların firmayla ilişkilerini etkileyen birçok husus İK yönetiminin kapsamındadır. Söz konusu yönetim faaliyetine dâhil olan başlıca unsurlar şunlardır:
- Organizasyon yönetimi
- Personel idaresi
- İşgücü yönetimi
- Endüstriyel yönetim
İnsan Kaynakları Yönetiminin Özellikleri Nelerdir?
Stratejik yönetim yaklaşımı, İK süreçlerinin temel özelliklerinden biridir. İnsan kaynakları departmanı, işletmenin stratejik hedeflerine uygun hareket eder. Personellerin yönetilmesi, işe alınması ve eğitimi söz konusu hedeflere uygun bir biçimde organize edilir. İK yönetimi bu kapsamda, şirket politikalarına uygun politika geliştirme ve uygulama yapma görevine sahiptir.
İK yönetimi, insan odaklı bir disiplindir. Bu disiplin, personel gücünün işletmenin en önemli kaynağı olduğu kabulü üzerine kuruludur. Çalışanların iş performansının yanı sıra ihtiyaçları, gereksinimleri ve motivasyonlarını sağlamak da İK’nin görevidir. Başka bir ifadeyle İK, şirket veriminin yanı sıra personellerin haklarının korunmasını da sağlayan bir çalışma bütünüdür.
Personelin ihtiyacı ve şirketin çalışan politikası, zamanın koşullarına göre değişebilir. Değişime uyum sağlama, bu sebepten ötürü İK yönetiminin temel özelliklerinden biri olmalıdır. İnsan kaynakları politikaları iş çevresindeki değişikliklere uyum sağlayabilmeli ve esnek olabilmelidir. Bu sayede şirketin her zaman güncel ve etkili bir çalışan politikasına sahip olması mümkün olur.
İnsan Kaynakları Departmanının Görevleri Nelerdir?
İK departmanının temel görevi, şirket ile personel arasında uyumlu bir işbirliği yaratabilmektir. İnsan kaynakları birimi bu amaç doğrultusunda çalışanların şirkete fayda sağlamak amacıyla seçilmesini ve organize edilmesini sağlar. Bu departman aynı zamanda personelin özlük haklarını korumakla da yükümlüdür. İK’nın söz konusu amaç dâhilinde ortaya çıkan başlıca görevleri şunlardır:
İşe Alım Süreçleri
İşe alım süreçleri, şirketin başarıya ulaştıran temel aşamalardan biridir. İşletmenin hedeflerine ulaşarak başarılı olmasının yolu doğru personellerle çalışmaktan geçer. İK departmanı burada önemli bir göreve sahiptir. Çalışan adaylarının bulunması, başvuruların incelenmesi ve şirketin ihtiyaçlarına uygun işe alımların yapılması söz konusu departmanın sorumluluğundadır.
İK birimi, iş ilanlarının yayınlanmasından personelin istihdam edilmesine kadar geçen süreci yönetmekle yükümlüdür. Söz konusu birim başvuru yapan adayların becerilerini, eğitim düzeylerini, iş deneyimlerini ve kişilik özelliklerini değerlendirerek ihtiyaç duyulan pozisyona göre karar verir. Adayların geçmiş iş deneyimleri ve referansları hakkında araştırma yapmak da İK’nın görev tanımına dâhildir. İnsan kaynakları birimi bu süreçte, organizasyonun performansını ve çalışma verimini artırmaya yönelik kararlar alır.
Eğitim ve Gelişim Programları
Mevcut çalışanların eğitilmesi ve iş becerilerinin arttırılması İK biriminin önemli görevleri arasındadır. Eğitim ve gelişim programları, personelin bilgisini güncelleştirerek kariyer alanında gelişim sağlamasına yardımcı olur. İK departmanı, bu programları organize ederek personelin ve şirketin değişen koşullara uyum sağlamasına yardımcı olur.
Eğitim ve gelişim programlarının çeşitli amaçları olabilir. Örneğin; personelin yeni gelişen teknolojiler hakkında bilgi sahibi olması ve bunlara uyum sağlaması şirket için önemlidir. İK departmanı bu durumda söz konusu teknolojilerin kullanımı, gelişimi ve iş ile ilişkisi hakkında eğitimler organize edebilir. Söz konusu programlar, çalışanların yeteneklerin geliştirmenin yanı sıra organizasyonun hedefine ulaşmasına yardımcı olur.
Performans Değerlendirme ve Geliştirme
Çalışanların performansı her zaman aynı düzeyde olmayabilir. Bu performansın zaman zaman düşüş ve yükseliş eğilimi göstermesi normaldir. İK departmanı, söz konusu düşüşleri analiz edip onların sebeplerini ortadan kaldırmakla görevlidir. Departman bu amaç doğrultusunda çalışanların performansını tespit ederek onu geliştirmek için çeşitli önlemler alır.
Bir çalışanın performansı, yeteneklerini ve potansiyelini şirket hedeflerine uygun bir biçimde kullanmasıyla ölçülür. İK birimi, personelin performansını artırmak, geliştirmek ve bu süreçte ortaya çıkan sorunları ortadan kaldırmak için aksiyon alır. Şirkette performans düşüşüne sebep olan bir durum varsa bunu tespit edip ortadan kaldırmak için gereken önlemleri almak İK’nın sorumluluğundadır.
Çalışan Motivasyonu
İK birimi, çalışanların istihdamı ve eğitiminin yanı sıra onların iş bağlılığını artırmakla da görevlidir. Motivasyon, şirketin iş verimini belirleyen temel unsurlardan biridir. Çalışanların işe bağlılığı ve motivasyonu yükseldikçe performans da orantılı olarak artar. İK departmanı, personelin kendini iyi hissedeceği bir ortam yaratmak için gereken aksiyonları alır. Bu sayede şirketin hedeflerine ulaşması ve başarılı olması kolaylaşır.
İK departmanı, çalışanların motivasyonunu yükseltmek için çeşitli uygulamalar yapabilir. Bu uygulamalar arasında yan hakların organizasyonu, teşvikler, ödüller ve şirket aktiviteleri yer alabilir. Söz konusu uygulamalar, personelin işine tutkuyla bağlı olmasını ve şirketi sahiplenmesini sağlar. Bu konuda doğru adımları atan bir İK birimi, şirketin başarısının artmasına katkı sunar.
Personel Uyumu
Personelin iş ortamına uyum sağlaması çalışma motivasyonunu artırır. Uyumsuzluk ve çatışma ise şirketin hedeflerine ulaşmasını zorlaştırır. İK departmanının görevleri arasında uyumsuzluğu önlemek ve personelin rahat çalışabileceği bir ortam yaratmak da vardır. İnsan kaynakları, çalışanların ihtiyaçlarını göz önünde bulundurarak uyumlu bir iş ortamı yaratılmasına katkı sağlar.
Uyum sorunu özellikle çok uluslu şirketlerde görülebilir. Farklı kültürlerden gelen çalışanlar arasında uyumsuzluk olması olasıdır. İK departmanı, bu durumun önüne geçmek için gereken önlemleri alır. İyi bir insan kaynakları politikasıyla kültürel farklılıkları çatışma unsuru olmaktan çıkarıp zenginliğe dönüştürmek mümkündür.
Çalışanların Sağlık ve Güvenliği
Personel için sağlıklı bir çalışma ortamının sağlanması İK’nın görev tanımında öncelikli bir yere sahiptir. Çalışanların sigortadan ve sağlık hizmetinden yararlanabilmesi için gereken önlemleri almak İK’nın sorumluluğundadır. İnsan kaynakları, gereken durumlarda iş güvenliği uzmanlarıyla koordine bir biçimde çalışabilir.
Sağlıklı bir iş ortamı yaratmak fiziksel olduğu kadar psikolojik unsurlarla da ilişkilidir. Örneğin, mobbing gibi durumlar personelin psikolojik sağlığını kötü etkileyebilir. İK birimi, şirkette bu tür durumlara karşı önlem almakla da güvenlidir. İnsan kaynakları, personelin güvende hissedeceği, sağlıklı bir ortam yaratma görevine sahiptir.
