Çevresel etkinin azaltılması, hem yasal süreçler hem de marka itibarı için önemli bir konudur. Sürdürülebilirlik, bu etkinin azaltılmasını sağlayan temel prensipler bütünüdür. Söz konusu prensipleri uygulayarak işletmenizi doğa dostu hâle getirebilir ve tasarruf edebilirsiniz. Şirketinizin bahsedilen ilkelere uygunluğunu beyan etmek için ise sürdürülebilirlik raporu hazırlamanız gerekir. Kaleme aldığımız bu içeriği okuyarak bahsedilen raporun kapsamı ve hazırlanışı hakkında detaylı bilgi edinebilirsiniz.
Sürdürülebilirlik Nedir?
Sürdürülebilirlik, çevresel ve sosyal sorunların artışıyla önem kazanmış bir kavramdır. Özellikle 20’inci yüzyılın ikinci yarısından sonra endüstriyel üretimin gelişmesiyle bu alanlarda birçok problem ortaya çıkmıştır. Söz konusu prensipler, üretimin ve hizmet süreçlerinin her alanında doğa dostu, tasarruflu ve sosyal açıdan faydalı önlemler alma amacı taşır. Bu önlemleri alarak işletmenin çevreye olan etkisini en aza indirmek mümkündür.
Birleşmiş Milletler Dünya Çevre ve Kalkınma Komisyonu’nun 1987 yılında yayınladığı rapor, sürdürülebilirlik kavramının en güncel ve kabul edilen tanımını içerir. Söz konusu kavram, raporda; “Bugünün ihtiyaçları için gereken çalışmaların gelecek nesillerin gereksinimlerini karşılayabilmelerini riske atmadan yapılması” olarak tanımlanır. Bu kapsamda yapılan çevresel, sosyal ve ekonomik çalışmalar tek çatı altında toplanır.
Sürdürülebilirlik Kavramı İşletmeler İçin Neden Önemlidir?
Ürün ve hizmet kalitesi, yeni nesil tüketiciler için tek başına yeterli değildir. Sosyal ve çevresel sorunların artışı, söz konusu problemlerin çözümüne ilişkin önlemleri zorunlu kılmıştır. Bahsedilen durumların büyük ölçüde endüstriyel faaliyetlerden kaynaklanmasıysa çevresel etkinin azaltılmasını şirketler açısından bir zaruriyet hâline getirir. Tüketici tercihleri hakkında yapılan pek çok araştırma, sürdürülebilirliğin işletmelerin değerlendirilmesinde önemli bir etken hâline geldiğini gösterir.
Sürdürülebilirlik Raporu Nedir?
İşletmenin doğal konulara ve sosyal meselelere yönelik etkisini gösteren belgeler sürdürülebilirlik raporu olarak adlandırılır. Bu raporun temel amacı, şirket faaliyetlerinin gelecek nesillerin ihtiyaçlarıyla ve dünyanın korunmasıyla çelişmeyecek bir biçimde yürütüldüğünü göstermektir. Söz konusu raporlar; şirket ve proje faaliyetlerinin çevreye, insan yaşamına zarar vermeyen, enerji kaynaklarını dengeli biçimde kullanan bir çalışma sistemine sahip olduğunu tescillemek amacıyla hazırlanır.
Sürdürülebilirlik Raporu Neden Hazırlanmalıdır?
Sürdürülebilirlik, yalnızca tüketici kitlesi için önemli olan bir kıstas değildir. Uluslararası sözleşmeler, işletme faaliyetlerini denetleyen ve onaylayan devlet kurumlarını çevrenin korunmasından sorumlu kılar. Türkiye; Viyana Sözleşmesi, Kyoto Protokolü gibi pek çok uluslararası çevre koruma anlaşmasının tarafıdır. Söz konusu anlaşmalar kapsamında, şirketlerin doğaya ve sosyal yaşama olan etkileri değerlendirilir. Örneğin, filtre kullanmayan ya da atık miktarı belirlenen oranın üstünde olan işletmeler kapatma da dâhil olmak üzere yaptırımlara uğrayabilir. Sürdürülebilirlik raporu, şirketlerin bu konudaki yükümlülüklerini yerine getirdiğini gösterir. Söz konusu raporlar aynı zamanda işletmelerin kamuoyu nezdinde güven kazanmasını sağlar.
Sürdürülebilirlik Raporu Nasıl Hazırlanır?
Rapor hazırlama konusunda tek bir yöntemden bahsetmek mümkün değildir. Uluslararası kuruluşların kendilerine özgü standartları vardır. Her işletme, hangi standardı seçeceği konusunda özgürdür. Diğer yandan, bu raporların yayınlanacağı mecralar ve yayınlanma sıklığı da işletmelerin inisiyatifindedir. Bahsedilen belgeler genellikle aşağıdaki kurumların belirlediği standartlara göre hazırlanır.
- Küresel Raporlama Girişimi (GRI)
- Ekonomik Kalkınma ve İşbirliği Örgütü (OECD)
- Birleşmiş Milletler Küresel İlkeler Sözleşmesi (UNGC)
Sürdürülebilirlik Raporu Hazırlarken Hangi Standardı Tercih Etmelisiniz?
UNGC standartları, genellikle sosyal sorumluluk politikalarını içerir. BM tarafından geliştirilen bu rehberde insan hakları, işçi hakları, çevre sorunları ve yolsuzlukla mücadele gibi maddeler bulunur. OECD standartları ise yeşil büyüme ve sürdürülebilir kalkınma hedeflerine odaklanır. Bu rehber; şirketlerden belediyelere kadar pek çok kuruma yol gösterecek düzenlemelere sahiptir. Diğer yandan, GRI raporları işletme faaliyetleri için daha uygundur. Spesifik konular hakkında bilgi vermek için UNGC veya OECD rehberlerini, şirket faaliyetlerinin uygunluğunu genel olarak anlatmak için ise GRI standartlarını tercih edebilirsiniz
GRI Sürdürülebilirlik Raporu Nasıl Hazırlanır?
Küresel Raporlama Girişimi (Global Reporting Initative – GRI) tarafından geliştirilen rehber; şirketlerin çevresel etkilerini pek çok başlık altında ele alır. Söz konusu standartlar, işletmelerin doğayla olan ilişkilerinden sosyal etkilerine kadar farklı başlıklar içerir. Bu rehbere uygun bir sürdürülebilirlik raporu hazırlayarak işletme faaliyetlerinin etkisini tarafsız bir çerçevede sunmak mümkündür.
GRI Sürdürülebilirlik Raporunun Standartları Nelerdir:
Kurum tarafından geliştirilen rehberde yer alan başlıca standartlar şunlardır:
- Evrensel Standartlar: Yönetim yaklaşımı, genel açıklamalar ve kuruluş
- Ekonomik Standartlar: Ekonomik performans, pazar varlığı, dolaylı ekonomik etkiler, satın alma uygulamaları, yolsuzlukla mücadele, rekabet karşıtı davranış
- Çevresel Standartlar: Malzemeler, enerji, su ve atık yönetimi, biyoçeşitlilik, atıklar, çevresel uyum, tedarikçilerin çevresel değerlendirilmesi
- Sosyal Standartlar: İstihdam, çalışma, yönetim ilişkileri, iş sağlığı ve güvenliği, çeşitlilik, eşit fırsat, eğitim, ayrımcılık yasağı, örgütlenme özgürlüğü, toplu pazarlık, çocuk emeği, zorunlu çalışma, yerli halkların hakları, güvenlik uygulamaları, insan hakları değerlendirmesi, tedarikçilerin sosyal değerlendirilmesi, kamu politikaları, müşteri sağlığı ve güvenliği
Sürdürülebilirlik Raporunun Sahip Olması Gereken Özellikler Nelerdir?
Şeffaflık, sürdürülebilirlik raporunun sahip olması gereken başlıca özellikler arasındadır. İşletme faaliyetleri ve bunların etkileri, belgede detaylı bir biçimde yer almalıdır. Rakamların doğru bir biçimde yazılması, kamunun ve yetkili kurumların belgelendirilmesi açısından büyük bir öneme sahiptir. Bunun için faaliyet süresince data toplamak ve bunların etkilerini ayrıntılı bir plan içinde belirtmek gerekir.
Sürdürülebilirlik raporları, kapsamlı bilgilere sahip olmalıdır. Örnek vermek gerekirse, işletmenin insan kaynakları politikasını değerlendirirken yan haklardan istihdam süreçlerindeki eşitlikçi yaklaşıma kadar pek çok konudan bahsetmek gerekir. Bu sayede şirketin üretim, hizmet ve çalışma süreçlerine bütüncül bir biçimde yaklaşarak gereken önlemleri aldığını göstermek mümkün olur.
