Üretici tarafından üretilen bir ürünün son tüketiciye ulaşması için birçok sürecin bir arada yürütülmesi gerekir. Söz konusu ürünlerin satışa hazır olması ise tedarik süreci yönetimiyle mümkündür. Teknolojik donanımlar ve yazılımlar, bu kapsamda yer alan süreçlerin eşzamanlı bir biçimde yönetilmesini sağlar. Siber saldırılar ve teknolojik aksaklıklar, söz konusu süreçler için her zaman geçerli olan risklerdir. Bu riskler için gereken önlemleri alarak olası kriz durumlarından en az zararla kurtulabilir ve işletmenizin sürdürülebilirliğini sağlayabilirsiniz.
Siber Güvenlik Tedarik Zinciri Yönetiminde Neden Önemlidir?
Tedarik zinciri yönetimi, ürünlerin tedarik edilmesi, üretimi ve dağıtımını koordine eden bir süreçtir. Bu koordinasyon faaliyeti başta veri paylaşımı olmak üzere pek çok aktivite gerektirir. Örneğin; Osano’da yayınlanan bir çalışma, şirketlerin tedarik süreçlerinde verilerini yaklaşık 730 satıcıyla paylaştığını gösterir. Bu verilerin üçüncü kişilerin eline geçmesi bir güvenlik sorunu yaratır. Basit bir veri sızıntısı, işletmenin faaliyetlerini zora düşüreceği gibi süreçlerin gerektiği gibi işlemesini önleyebilir.
Siber saldırılar da tedarik süreçlerinde büyük bir risk teşkil eder. Birimler arası iletişimin aksaması, işin gecikmesine sebep olur. Örnek vermek gerekirse; böyle bir durumda üreticiyle stok arasındaki nakliye süreçleri aksayabilir. Bu aksaklık, müşteri memnuniyetine düşüşe sebep olacağı gibi işletme maliyetlerini ciddi ölçüde artırabilir. Dolayısıyla siber güvenlik, tedarik zinciri yönetimi için hayatî bir öneme sahiptir.
Tedarik Zinciri Yönetiminde Karşılaşılabilecek Siber Riskler Nelerdir?
İş ortamı dijitalleştikçe siber güvenlik konusu büyük bir önem kazanmıştır. Bu konuda gerekli önlemlerin alınmaması tedarik zinciri operasyonlarını saldırıya açık hâle getirir. Söz konusu süreçlerde karşılaşılabilecek başlıca riskler şunlardır;
Veri İhlalleri
Veri ihlalleri, büyük markalar da dâhil olmak üzere pek çok şirketin karşı karşıya olduğu başlıca güvenlik risklerinden biridir. Bu durum; şirketin veritabanına düzenlenen saldırılardan kaynaklanabileceği gibi, işletme personelinin görevini kötüye kullanmasından dolayı da gerçekleşebilir. Böyle bir durumun gerçekleşmesi işletmeyi yasal açıdan zora sokmanın yanı sıra büyük bir itibar kaybına sebep olur. Diğer yandan, veri ihlali genellikle fark edilmesi zor bir durumdur. IBM ve Ponemon enstitüsü tarafından yapılan bir araştırmaya göre söz konusu durumun fark edilmesi ortalama 280 gün sürebilir.
Veri sızıntısı, işletme maliyetlerini de olumsuz etkileyen bir durumdur. Söz konusu riske yönelik olarak yapılan bir araştırma, ortalama bir sızıntının işletmeye 7.5 milyon dolar civarında masrafa sebep olabileceğini gösterir. Bu sebepten ötürü, tedarik zinciri yönetiminde data sızıntısına karşı gereken önlemleri almak hayatı bir konudur.
Siber Güvenlik İhlalleri
2019 yılında yapılan bir araştırma, IoT (Nesnelerin İnterneti) tabanlı birçok cihazın faaliyete geçtikten sadece beş dakika sonra saldırıya uğradığını gösterir. Tedarik süreçlerinizde kullandığınız cihazların ve yazılımların güvenlik açıkları, onları siber saldırılara açık hâle getirir. Bu saldırılar ise üretim kaybı, veri hırsızlığı ve ekipman hasarı gibi durumlarla sonuçlanabilir. Operasyonlarınıza başlamadan önce sistemlerinizdeki güvenlik açıklarını kapattığınızdan emin olmanız bu açıdan önemlidir.
Fidye Yazılımı Saldırıları
Fidye yazılımı, bilgisayar sistemlerini kilitleyerek yeniden çalışır hâle getirmek için geliştirilen bir virüstür. Bu virüsü yayan siber saldırganlar, kişisel kullanıcıların yanı sıra şirketlere ait bilgisayarları ve tedarik zinciri yönetiminde kullanılan sistemleri de hedef alabilir. 2021 yılında Amerikalı petrol nakliye şirketi Colonial Pipeline’a yapılan saldırı buna örnek gösterilebilir. Şirket, bu sorunu çözmek için bilgisayar korsanlarına 4.4 milyon dolar ödeme yapmak zorunda kalmıştır.
Kötü Amaçlı Yazılımlar
Trojan, Keylogger gibi virüs programlarıyla yapılan saldırılar tedarik zinciri yönetiminde büyük bir risk oluşturur. Bu saldırılar; veri hırsızlığı, fidye ya da şirket operasyonlarına zarar vermek amacıyla yapılabilir. Söz konusu virüsler, bilgisayar sistemlerinize zarar vererek onları çalışmaz hâle getirebilir ya da verilerinizin manipüle edilmesine sebep olabilir. 2020 yılında Teksas merkezli güneş enerjisi şirketi SolarWinds’in uğradığı siber saldırı, şirketin 33.000 kullanıcısının bilgilerinin manipüle edilmesine sebep olmuştur. Bu durum, işletme açısından büyük bir itibar kaybı ve maliyet yaratmıştır.
Tedarik Zinciri Yönetiminde Siber Riskleri Nasıl Önleyebilirsiniz?
Tedarik zinciri yönetiminde siber riskleri önlemek için alabileceğiniz başlıca önlemler şunlardır;
Olası Risklere Karşı Plan Yapın
Siber güvenlik krizlerine karşı mücadele etmenin en etkin yolu, bunların yaşanmasını önlemek için gereken önlemleri almaktan geçer. Sistemleriniz; siber saldırılar, teknik aksaklıklar veya yazılım problemleri sebebiyle risk altında olabilir. Bu riskleri önceden belirleyip gereken önlemleri alarak olumsuz durumları önleyebilirsiniz. Şirketinizde bu konuda uzman kişiler çalıştırmak ya da siber güvenlik firmalarıyla işbirliği yapmak bu süreçte faydalı olabilir.
Dijital güvenlik riskleri, yeni teknolojilerle birlikte sürekli gelişir. Yukarıdaki IoT örneğinde de olduğu gibi sistemler her zaman risk altında olabilir. Sürekli güncellenen risk yönetimi standartlarını uygulayarak bu tür durumlara karşı önlem alabilirsiniz. Örneğin; Amerikan Ulusal Standartlar Teknolojisi Enstitüsü (NIST) tarafından geliştirilen standartları uygulayarak şirketinizin bu durumlardan korunmasını sağlayabilirsiniz.
Güvenlik Yazılımlarını Kullanın
Çevrimiçi saldırıların yıkıcı etkisi bilgisayar sistemlerindeki açıklardan kaynaklanır. Bu açıklar ne kadar büyük olursa saldırıların tahribatı da o kadar yüksek olur. Antivirüs, şifreleme ve diğer siber güvenlik yazılımları tedarik zinciri yönetimi süreçlerinde kullandığınız yazılım ve araçların güvende olmasını sağlayabilir. Örnek vermek gerekirse; verilerin bulunduğu sistemleri SSL sertifikasıyla koruyabilirsiniz. Böyle önlemler alarak üçüncü şahısların işletmenize zarar vermesini önleyebilirsiniz.
Aldığınız Önlemleri Test Edin
Siber saldırganlar, geliştirilen güvenlik sistemlerini sürekli olarak takip eder ve yeni yöntemler kullanılır. Tercih ettiğiniz antivirüs yazılımlarının ve dijital koruma sistemlerinin de bazı açıkları olabilir. Örneğin; söz konusu programlar işletim sistemlerindeki güncellemeye uyum sağlamayarak bazı güvenlik açıkları yaratabilir. Bu tür durumlarda operasyonlarınızı güvenceye almanın yolu aldığınız önlemleri ve kullandığınız sistemleri test etmekten geçer. Uzman çalışanlarınız veya siber güvenlik konusunda anlaştığınız şirketle birlikte testler yaparak tedarik zinciri yönetiminizin olası risklere karşı her zaman hazır olmasını sağlayabilirsiniz.
