Personelin yetkinlik ve becerisi, şirketin performansını belirleyen temel etkenlerden biridir. Çalışan ne kadar becerili ve gelişime açık olursa işletmeye kattığı değer o kadar yüksek olacaktır. Beceri matrisi tüm bu yetkinliklerin ölçülmesini ve geliştirilmesini sağlar. Söz konusu gösterge, İK departmanları açısından büyük bir önem taşır. Yazının devamını okuyarak bu gösterge ve anlattıkları hakkında detaylı bilgi edinebilirsiniz.
Beceri Matrisi Nedir?
Beceri matrisi, personelin becerisini ve yetkinlik düzeyini haritalamak için kullanılan bir yöntemdir. Bu haritalama metodu, kişilerin sahip olduğu yeteneklerin ve işleri konusunda ne kadar başarılı olduklarının anlaşılmasını sağlar. Bahsedilen yöntem; spesifik bir görevi, ekibi, departmanı veya sadece bir personeli izlemek için kullanılabilir. Detaylı bir haritalandırma yaparak mevcut beceri skalasını gözlemlemek ve düşüşler hakkında bilgi edinmek mümkündür.
Beceri Matrisi Hangi Bilgileri İçerir?
Haritanın amacına göre kullanılması gereken bilgiler değişebilir. Ancak çalışanların adları ve becerilerini içeren tablolar matrisin temelini oluşturur. Bu tablolarda kişilerin sahip olduğu yetkinlikler puanlandırılabilir. Her çalışan, belli bir beceriye göre puanlandırılabilir. Örneğin, pazarlama odaklı bir firmanın kullandığı beceri matrisi aşağıdaki gibi olabilir:
| Personel Adı | İletişim | Kampanya yönetimi | İçerik pazarlaması | Web semineri yönetimi | Sosyal medya pazarlaması | Tasarım becerileri |
| Ahmet | 8/10 | 7/10 | 9/10 | 7/10 | 3/10 | 2/10 |
| Aylin | 4/10 | 5/10 | 7/10 | 6/10 | 8/10 | 3/10 |
| Recep | 6/10 | 9/10 | 5/10 | 8/10 | 5/10 | 7/10 |
| Vildan | 8/10 | 9/10 | 7/10 | 9/10 | 7/10 | 6/10 |
| Erdem | 7/10 | 4/10 | 4/10 | 3/10 | 4/10 | 8/10 |
| Zeynep | 7/10 | 4/10 | 6/10 | 7/10 | 9/10 | 3/10 |
Yukarıdaki gibi bir tablo, personelin organize edilmesini kolaylaştırır. Bu örnek üzerinden gitmek gerekirse, tasarım becerileri yüksek olan elemanları kreatif ekibe yönlendirmek faydalı olur. İletişim yetkinliği diğerlerine göre daha fazla olanlar ise pazarlama birimlerinde istihdam edilebilir. Bu matris, kişinin eğitimine ve mevcut performansına göre değerlendirilebilir.
Beceri Matrisi İşletmeler İçin Neden Önemlidir?
Page Group firmasının yetenek geliştirme uzmanı Kelly Wilson, beceri kavramının önemini şu şekilde açıklar: “Kendini iyi ifade edebilen bireyler, muhtemelen meslektaşlarıyla daha sağlam ilişkiler kuracak ve bu da daha yüksek düzeyde ekip başarısına yol açacaktır.”
Şirketin yaptığı işlerin müşterilerin isteklerine uygun ve başarılı olması, personelin yeterliliğine bağlıdır. Gerekli becerilere sahip olmayan personellerle çalışmak, ürün ve hizmet kalitesinin olumlu etkisini bile önemsiz hâle getirebilir. Dolayısıyla, piyasada tutunmak ve başarılı olmak için çalışanların becerisinden haberdar olmanız gerekir.
Beceri matrisi, personelinizin genel yeteneklerini, niteliklerini, yetkinliklerini, eğitim düzeylerini ve potansiyellerini takip etmek için idealdir. Bu haritalar doğru kullanıldığında personelin yetkinliğinin artırılmasını sağlar. Söz konusu göstergeleri kullanarak çalışanlarınızı yeteneklerine uygun yerlerde görevlendirebilirsiniz. Bu sayede bütün işlerin gerekli yeteneklere sahip kişiler tarafından yapıldığından emin olabilirsiniz.
Beceri Matrisi Oluşturmanın Faydaları Nelerdir?
Beceri haritası oluşturmanın işletmenize sağladığı başlıca faydalar şunlardır:
Doğru Kişileri Belirlemek
Beceri matrisi; işleriniz, görevleriniz ya da projeleriniz için doğru kişileri seçmenizi sağlar. Bu göstergeler, yöneticilerin daha iyi, yetkin ve üretken ekipler oluşturması konusunda yardımcı olur. Bu sayede pozisyonları söz konusu roller için en uygun çalışanlarla doldurmak mümkün olur. Matris verilerinden yararlanarak yetkin ve becerikli bir ekip oluşturabilirsiniz.
Eksiklikleri Tespit Etmek
İşlerinizden istediğiniz verimi alamıyor olmanızın sebebi personelinizin belli yetkinlikler konusunda eksik olması olabilir. Örnek vermek gerekirse; verilen görevleri yapma konusunda yeterli olan bir çalışan aynı beceriye iletişim konusunda sahip olmayabilir. Bu eksiklik, müşteri temasında ve ekip içi iletişimde soruna yol açar. Matris kullanarak bu tür durumları tespit edebilirsiniz. Örnek üzerinden ilerlemek gerekirse, iletişim konusunda eksik olan çalışanı başka bir departmanda görevlendirebilir ya da bu yeteneği edinmesi için gereken eğitimleri almasını sağlayabilirsiniz. Bu matrisi kullanarak ekibinizin güçlü ve zayıf yönlerini öğrenebilir, gereken geliştirmeleri yapabilirsiniz.
Çalışan, Ekip ve Departman Arasındaki Boşluğu Belirlemek
Her şirketin güçlü ve zayıf yönleri vardır. Bu durum, organizasyonların doğası gereği kaçınılmazdır. Ancak yöneticilerin zayıf tarafların farkında olarak buna uygun önlemler alması organizasyonun gücünü artırır. Beceri matrisi tam olarak bu noktada büyük bir etkiye sahiptir. Matris hazırlayarak, ekipteki beceri boşluklarını belirlemek ve buna uygun önlemler almak mümkündür.
Personel Gelişimini Takip Edin
Personel gelişiminin takibi beceri matrisinin sağladığı bir diğer faydadır. Şirketlerin ihtiyaçları ve bu ihtiyaçlar etrafında şekillenen işleyişleri zamanla değişir. Böyle bir durumda hayatta kalmanın yolu ise personele gelişim sağlayabileceği bir ortam sunmaktan geçer. Örneğin, klasik tasarım programlarına hâkim bir çalışanın zamanla gelişen yapay zeka uygulamaları hakkında bilgi edinmesi önemlidir. Matris hazırlayarak çalışanları belirli dönemlerde kontrol edebilir ve yetkinliklerinin artıp artmadığını görebilirsiniz.
Beceri Matrisi Nasıl Hazırlanır?
Personelinizin ve ekibinizin yetkinliğini ölçmek için harita hazırlarken aşağıdaki yöntemleri uygulayabilirsiniz.
Veritabanı Oluşturun
Personelinizi değerlendirmeden önce onların hangi becerilere sahip olması gerektiğine karar vermeniz gerekir. Bunları tabloya ekleyerek puanlandırma yapabilirsiniz. Örnek vermek gerekirse, aşağıdaki yetkinlikler ölçüm için kullanılabilir:
- İletişim
- Yönetim
- Teknik beceriler
- Teknoloji kullanımı
- Pazarlama
- Tasarım
Yukarıdaki yetkinlikleri belirledikten sorna çalışan kadronuzu tabloya dâhil edebilirsiniz. Bir Excel dosyası hazırlayarak her personeli bir yetenekle eşleştirip puanlayabilirsiniz.
Not Sistemi Oluşturun
Belli bir not aralığı belirleyerek personelinizin yetenek düzeyinin değerlendirilmesini sağlayabilirsiniz. Örnek olarak; her kabiliyet için 1 ile 10 arasında bir puan skalası belirlemek mümkündür. İletişim konusunda diğer alanlarda olduğundan daha iyi olan bir personelin pazarlama departmanında daha etkin olacağını düşünebilirsiniz. Böyle bir puanlama sistemiyle çalışanlarınızı her zaman doğru yerlerde konumlandırabilirsiniz.
Sonuç olarak; beceri matrisi işletmenizin personel kadrosunun yetkinliğini kontrol etmenizi sağlar ve veriminizi artırmanıza yardımcı olur.
