Her başarılı girişim, iyi bir markaya dönüşme potansiyeline sahiptir. İyi markalar ise gelişimin ve dönüşümün parçasıdır. Diğer yandan, girişim alanında başarılı olmanın yolu faaliyet alanını doğru seçmekten geçer. Aşağıdaki girişimcilik türleri arasından iş fikrinize uygun türü bularak doğru faaliyet alanını belirleyebilir ve harekete geçebilirsiniz.
Girişimcilik Türleri Nelerdir?
Girişimcilik türleri arasındaki farklılıklar müteşebbislerin hedeflerine, iş modellerine ve sektörlere göre belirlenir. Başarılı bir marka yaratmak için bu türler arasından doğru tercihi yapmak gerekir. Örnek vermek gerekirse; kâr odaklı bir iş fikriyle sosyal farklılık yaratan bir proje için farklı müteşebbislik türleri vardır. Girişimcilik modelleri arasında ön plana çıkan başlıca türler şunlardır.
Kurum İçi Girişimcilik
Şirketler içerisindeki konuşulan bir fikrin ürüne dönüştürülmesi kurum içi girişimcilik olarak adlandırılır. Örnek olarak, bir teknoloji firmasının daha önceki ürünlerinden farklı ve yaratıcı bir modele imza atması bu kapsamda değerlendirilebilir. İç müteşebbislik faaliyetlerinde elde edilen kâr ve başarı firmaya ait olur. Söz konusu girişimler, işyerinin büyümesini ve şirketin piyasadaki yerini sağlamlaştırmasını sağlar.
Günümüzde en yaygın e-posta servis sağlayıcılarından biri olan Gmail, iç girişimciliğe örnek gösterilebilir. Google’ın alt servisi olarak 2004 yılında piyasaya sürülen Gmail, hem arayüz tasarımı hem de ücretsiz olarak sunduğu olanaklar bakımından muadillerinden farklı bir yere sahip olmayı başarmıştır. Time dergisinde yayınlanan bir makaleye göre bu servis, Google’ın sıradan bir arama motoru olmaktan çıkıp büyük bir teknoloji şirketine dönüşmesinin önemli aşamalarından biridir.
Ticari Girişimcilik
Ticari girişimcilik, kâr elde etmeyi amaçlayan iş fikirlerini kapsayan bir teşebbüs modelidir. Bu iş modelinde üretim faktörleri kazanç elde etme amacıyla bir araya getirilir. Sosyal ve inovatif meseleler genellikle ticari müteşebbislik faaliyetlerinin konusu değildir ya da ikinci plandadır. Bahsedilen iş modelinin temel ve nihai amacı, doğru iş fikrini bulup bundan kâr elde edebilmektir.
Ticari girişimler, tüketicilerin ihtiyaçlarının giderilmesi noktasında büyük bir fayda sağlar. Diğer yandan, kâr elde etme amacıyla yapılan işler inovasyonu tetikleyerek gelişime katkı sağlayabilir. Bahsedilen iş modelinde temel amaç tüketicilerin gereksinimlerine en doğru biçimde hitap edecek modeli ortaya koyabilmektir. Bir tekstil ürünü geliştirmek ya da kafe açmak ticari girişimcilik modeline örnek gösterilebilir.
Sosyal Girişimcilik
Kârlılık ve sürdürülebilirlik bütün girişim modellerinin temel amaçları arasındadır. Ancak sosyal girişimciliğin asıl hedefi toplumdaki eksikliklerin giderilmesini sağlamaktır. Sivil toplum faaliyetlerinden farklı olarak bu girişim modeli ticaretin ve iş dünyasının enstrümanlarını kullanarak toplumsal değişim yaratmayı amaçlar. Söz konusu faaliyetin temel amacı; ekonomik, sosyal ve siyasi olanaklardan yoksun olan insanların desteklenmesidir.
Sosyal müteşebbisliğin temel amacı, toplumda yaşanan bir sorunu fark ederek bunun için gerekli çözümlerin üretilmesini sağlamaktır. İş fikri, söz konusu çözümün üretimi üzerine kurulur. Otizmli çocukların eğitimi için geliştirilen Otsimo uygulaması bu iş modeli için başarılı bir örnek olarak kabul edilebilir.
https://siyahtilki.com/sosyal-girisimcilik-nedir-ve-neden-onemlidir/
Kamu Girişimciliği
Kamu girişimciliği, devlet kurumlarını kapsayan bir iş modelidir. Girişimcilik türleri arasında özel bir yere sahip olan bu modelde sermayeyi sağlayan ve inovasyon üreten devletin kendisidir. Devlet kurumları tarafından geliştirilen fikirler, modeller, projeler ve üretilen ürünler kamu teşebbüsleri arasında yer alır.
Atatürk Orman Çiftliği, kamu girişimciliği için başarılı bir örnek olarak görülebilir. Esasen devlete bağlı bir orman işletmesi olan bu kurum zamanla süt, yoğurt, dondurma ve meyve suyu gibi ürünler üretmeye başlamıştır. Bahsedilen ürünler, kurumun kâr elde etmesini sağlayarak etki alanını genişletmiştir. Bireyler ve özel kurumlar tarafından kamu yararı için geliştirilip devlet tarafından desteklenen projeler de bu kapsamda kabul edilebilir.
Sanal Girişimcilik
Günümüzde en çok tercih edilen girişimcilik türlerinden biri sanal müteşebbisliktir. Bu iş modeli, internet üzerinden gerçekleşen faaliyetlere dayanır. Müteşebbis, internet üzerinden satın alınabilen bir ürün geliştirir. Söz konusu girişim modeli, özellikle akıllı telefonların ve internet teknolojilerinin yaygınlaşmasıyla önem kazanmıştır.
Udemy, sanal girişimcilik için başarılı bir örnek olarak kabul edilebilir. Geniş ve çeşitli bir kurs içeriği sağlayan bu platform, kullanıcılarına özelleştirilmiş eğitim fırsatı sunarak dikkat çekmeyi başarmıştır. Sanal girişim faaliyetleri, Udemy örneğinde olduğu gibi kârlılığı ve sosyal etkiyi aynı anda sağlayabilir. Bu faaliyetler, dijital platformlar üzerinden yürütüldüğü için diğer girişimcilik türlerine göre daha az maliyetli olabilir.
Kadın Girişimciliği
Kadın girişimciliği, sosyal müteşebbislik ile bağlantılı bir iş modeli olarak tanımlanabilir. Bu girişim türünün temel amacı; kadınların iş gücüne katılımını sağlayarak iş dünyasındaki cinsiyet eşitsizliğinin giderilmesine katkı sunmaktır. İstihdam eşitliği, toplumsal dönüşümleri tetikleyen ve toplum nezdindeki eşitsizliği ortadan kaldıran önemli bir faktördür. Bu sebepten ötürü kadın girişimciliği, kâr amaçlı olsa dâhi sosyal bir etki sağlar.
Ülkemizde kadın girişimciliği için pek çok destek bulunur. KAGİDER, KOSGEB, Kadın Emeğini Değerlendirme Derneği gibi devlet kurumları ve vakıfların desteklerinden yararlanarak kadınların işgücüne katılımını sağlayacak projeler için kaynak bulmak mümkündür.
Fırsat Girişimciliği
Piyasanın ihtiyaçlarını analiz ederek bu ihtiyaçlardan kaynaklanan fırsatlara özgü çözümler üretmek fırsat girişimciliği olarak adlandırılır. Bu iş modeli, girişimcilik türleri arasında önemli bir yere sahiptir. Söz konusu girişim türü, kâr amaçlı olsa bile inovasyonu tetikler ve gelişim sağlar. Son yıllarda teknolojide sağlanan gelişimler büyük ölçüde bu tür iş fikirlerine bağlı olarak ortaya çıkmıştır. Bahsedilen iş türünün temel özelliği uygun ortam ve zamanın bulunmasıdır.
Jeff Bezos tarafından geliştirilen Amazon, fırsat girişimciliğine başarılı bir örnek olarak gösterilebilir. 1994 yılında bir kitap satış sitesi olarak faaliyete geçen Amazon, zamanla büyüyerek küresel e-ticaret sektörünün önemli aktörlerinden biri hâline gelmiştir. Bezos’un fikri, internetin bugünkü kadar yaygın olmadığı bir dönemde e-ticaret kavramının gelişimini ve yaygınlaşmasını sağlamıştır.
Sonuç olarak; girişimcilik türleri, sektör, amaç ve faaliyet alanı gibi özelliklere göre ayrılabilir. Diğer yandan, bu türler arasında keskin sınırlar söz konusu değildir. Örnek vermek gerekirse, kâr amaçlı bir dijital girişim sosyal etkiye sahip olarak topluma katkı sağlayabilir. Amacı ve motivasyonu ne olursa olsun iyi bir iş fikri her zaman topluma ve ekonomiye katkı sunar. Doğru iş fikrini bulup girişimcilik türleri arasından bu fikre uygun bir seçim yaparak fark yaratabilirsiniz.
