Türkiye’nin ekonomik durumu son dönemde önemli gelişmelerle şekilleniyor. Uluslararası kredi derecelendirme kuruluşu Fitch’in Türkiye’nin kredi notunu yükseltmesi ve ekonominin genel görünümünü pozitife çevirmesi dikkatleri üzerine çekti. Ancak, bu kararın yanı sıra Ocak Ayı İşsizlik Verileri’nin açıklanması da ekonomik dengeleri değerlendirmemizi sağlıyor. İhracat rakamlarındaki artışlar ve İş Bankası’nın temettü kararları gibi haberler, ekonominin farklı alanlarındaki hareketliliği yansıtıyor. ABD’nin bütçe açığındaki artış ise küresel ekonomik gelişmelerin göstergesi olarak öne çıkıyor. Türkiye’ye yönelik uluslararası doğrudan yatırımlardaki artış ise ülkenin çekiciliğini artırıyor.
11-15 Mart Haftası İş Haberleri
Haftanın öne çıkan gelişmeleri şunlar:
Fitch, Türkiye’nin Kredi Notunu Yükseltti
Uluslararası kredi derecelendirme kuruluşu Fitch, Türkiye’nin kredi notunu “B” seviyesinden “B+”ya çıkardı ve kredi görünümünü “durağan”dan “pozitif”e çevirdi. Ekonomi yönetiminin kararlı adımları ve Orta Vadeli Program’ın uygulanmasıyla Türkiye ekonomisi istikrarlı yükselişini sürdürüyor. Yapılan mali ve parasal reformlar, uluslararası kuruluşların da dikkatini çekiyor. Fitch, politikaların dayanıklılığının arttığını, enflasyon beklentilerinin düştüğünü ve dış likidite risklerinin azaldığını belirtti. Bu durum, daha olumlu dış finansman koşulları, yüksek rezervler, düşük döviz korumalı mevduatlar ve daralan cari işlemler açığının yansıması olarak değerlendirildi. Moody’s ve S&P gibi diğer kredi derecelendirme kuruluşları da Türkiye’nin kredi görünümünü yükseltmişti. Ödemeler dengesi iyileşirse kredi notunun daha da yükselebileceği belirtiliyor.
Ocak Ayı İşsizlik Verileri Açıklandı
Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK), ocak ayı işsizlik verilerini açıkladı. Hanehalkı İşgücü Araştırması sonuçlarına göre, 15 yaş ve üstü kişilerde işsizlik oranı bir önceki aya göre 0,2 puan artarak yüzde 9,1’e yükseldi. İşsiz sayısı ise 85 bin kişi artarak 3 milyon 214 bin kişiye çıktı. Erkeklerde işsizlik oranı yüzde 7,7 iken kadınlarda yüzde 11,7 olarak kaydedildi. İstihdam edilenlerin sayısı ise 160 bin kişi artarak 32 milyon 222 bin kişi oldu. İstihdam oranı 0,2 puan artarak yüzde 49’a ulaştı. İşgücüne katılma oranı ise 0,3 puan artarak yüzde 53,9 oldu. Genç nüfusta (15-24 yaş grubu) işsizlik oranı bir önceki aya göre 1,1 puan artarak yüzde 16,6’ya çıktı. Haftalık ortalama fiili çalışma süresi 0,4 saat azalarak 43,3 saat olarak kaydedildi. Zamana bağlı eksik istihdam, potansiyel işgücü ve işsizlerden oluşan atıl işgücü oranı ise 1,7 puan artarak yüzde 26,5’e yükseldi.
59 İlin İhracatı Arttı
Ticaret Bakanlığı’nın açıkladığı verilere göre, Ocak-Şubat döneminde 59 ilin ihracatı arttı. İstanbul, 4 milyar 294 milyon dolarlık ihracatıyla bu dönemde birinci sırayı aldı. Depremin etkilediği 11 ilin ihracatında ise 2023 Şubat ayına göre yüzde 77,2’lik bir artış kaydedildi. Toplamda 2024’ün ilk iki ayında ihracat yüzde 8,5 oranında artarak 41 milyar 77 milyon dolar olarak gerçekleşti. Ticaret Bakanlığı, ilerleyen dönemlerde ihracat artışlarının yerel kalkınmaya katkı sağladığını belirtti. İstanbul’u Kocaeli, İzmir, Bursa ve Tekirdağ izledi. Gaziantep, 370 milyon dolarla en fazla artış sağlayan il oldu. Depremin etkilediği 11 ilde ihracatın 2022 Şubat’a göre yüzde 41,7 düştüğü ancak 2023 Şubat’a göre yüzde 77,2 arttığı görüldü. Bu bölgede ihracatı en yüksek artışı yüzde 130,9 ile Kahramanmaraş gerçekleştirdi.
ABD Şubat Ayında 296 Milyar Dolar Bütçe Açığı Verdi
ABD Hazine Bakanlığı, şubat ayına ilişkin bütçe dengesi raporunu yayımladı. Buna göre, 2024 mali yılının 5. ayında federal hükümetin bütçe açığı 296 milyar dolar olarak kaydedildi. Geçen yılın aynı döneminde bu açık 262 milyar dolar seviyesindeydi, bu da şubatta geçen senenin aynı ayına kıyasla yüzde 13’lük bir artışı gösteriyor. Hükümet gelirleri yüzde 3 artarak 271 milyar dolara çıkarken, harcamalar yüzde 8 artarak 567 milyar dolara yükseldi. ABD’nin 2024 mali yılının ilk 5 ayında toplam bütçe açığı geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 15 artışla 828 milyar dolara ulaştı. Geçen yılın aynı döneminde bu açık 723 milyar dolardı. Mali yılın ilk 5 ayındaki harcamalar yüzde 9 artarak 2 trilyon 684 milyar dolara, gelirler ise yüzde 7 artarak yaklaşık 1 trilyon 856 milyar dolara ulaştı. ABD’nin bütçe açığı, 2023 mali yılında bir önceki yıla kıyasla yüzde 23 artarak 1,7 trilyon dolara yükselmişti.
İş Bankası Temettü Kararlarını Açıkladı
İş Bankası, 2024 yılında A-B-C grubu hisseler ve ISKUR hisseleri için temettü dağıtım kararını açıkladı. Kamuyu Aydınlatma Platformu’na yapılan bildirimde, C grubu hisseler için hisse başına brüt 0,2890582 TL, net 0,2601523 TL nakit temettü dağıtılacağı belirtildi. A grubu hisseler için brüt 6,8493200 TL, net 6,1643880 TL; B grubu hisseler için brüt 0,5343496 TL, net 0,4809146 TL; ve ISKUR için brüt 3,8712733 TL, net 3,4841459 TL temettü ödeneceği ifade edildi. Ayrıca, yönetimin kararının, izin alınmış ve prosedürlerin tamamlanmış olmasının ardından Kamuyu Aydınlatma Platformu’nda duyurulduğu ve ilgili belgelerin bankanın resmi web sitesi, MKK’nın EGKS portalı ve şubelerde hissedarların incelemesine sunulduğu bildirildi. KAP sistemindeki teknik kısıt nedeniyle kurucu intifa senetlerine dağıtılacak olan kâr payının, “İmtiyazlı Pay Sahiplerine Dağıtılan Kâr Payı” kalemi altında gösterildiği vurgulandı.
Yabancı Sermaye Girişi Arttı
Ocak ayında Türkiye’ye uluslararası doğrudan yatırım olarak 910 milyon dolarlık giriş gerçekleşti. Bu miktar, geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 20 artış gösterdi. Uluslararası Yatırımcılar Derneği’nin açıklamasına göre, Türkiye’ye 2002 yılından bu yana gerçekleşen toplam uluslararası doğrudan yatırım girişleri 264 milyar doları aştı. Toplam UDY girişleri içinde, yatırım sermayesi girişleri 399 milyon dolar, yabancı uyruklulara gayrimenkul satışı yoluyla 415 milyon dolar ve borçlanma araçları vasıtasıyla 102 milyon dolar olarak kaydedildi. Yatırım tasfiyeleri 6 milyon dolarlık azalışla etkiledi ve toplam UDY girişi 910 milyon dolar oldu. Ocak 2024’te en fazla yatırımı ABD’den geldi ve bu ülkenin payı yüzde 44 oldu. ABD’yi sırasıyla Almanya ve Birleşik Krallık takip etti. Yatırım sermayesi girişlerinin madencilik ve taş ocakçılığı ile toptan ve perakende ticaret sektörlerinde yoğunlaştığı belirtildi.
