Dünya genelinde elektrik erişimi %90’ın üzerine çıkmış durumda; bu oran 2010’da %84’tü. Ancak hâlâ 685 milyon insan elektriksiz yaşamaya devam ediyor ve bunların %80’i Sahra Altı Afrika’da yaşıyor. Uzun yıllar boyunca hükümetler ve kalkınma ortakları elektrik şebekelerini yaygınlaştırarak her köye elektrik iletmeyi hedeflediler. Ancak son yıllarda bu yaklaşım değişti. Teknolojik gelişmeler, dijitalleşme ve ödeme modellerindeki yeniliklerle, Dağıtılmış Yenilenebilir Enerji (DRE) en maliyet etkin ve verimli çözümlerden biri haline geldi.
Dağıtılmış Yenilenebilir Enerji (DRE)
DRE, genellikle küçük veya büyük ölçekli güneş panelleri kurulumlarından oluşur ve bu sistemler batarya depolama ile birleştirilir. DRE sistemleri esnek, maliyet açısından ulaşılabilir ve dayanıklıdır ve şebeke kalitesinde elektrik sağlar. Bu sistemler, bazı durumlarda geleneksel dizel jeneratörlere kıyasla daha ekonomik hale gelmiştir.
DRE’nin Ekonomik Avantajları
Örneğin, Hindistan’ın Uttar Pradesh bölgesinde, DRE kullanımıyla enerji maliyetleri belirgin şekilde azalmıştır. GEAPP tarafından kurulan bağımsız güneş enerjisi sistemi, mikro, küçük ve orta ölçekli işletmeler için enerji maliyetlerini dizel sistemi kullanarak $0.17/kWh’den $0.04/kWh’ye düşürmüştür. Bu sayede yerel bir un fabrikası üretimini iki katına çıkarmayı başarmıştır.
DRE’nin Gelişmekte Olan Ülkeler İçin Önemi
Düşük ve orta gelirli ülkeler, geleneksel merkezi elektrik modelini atlayarak daha dağıtılmış bir elektrifikasyon modeline geçme fırsatına sahiptir. Özellikle elektriğe erişimi olmayan bölgelerde DRE ile enerjiye erişim sağlamak mümkündür. Bu, özellikle uzak adalar veya diğer yetersiz hizmet alan bölgeler için büyük bir fırsat sağlar.
Yenilikçi Ortaklıklar
Dağıtılmış Yenilenebilir Enerji (DRE) dünya genelinde enerji erişimini dönüştürüyor, ancak 2030 yılına kadar evrensel elektrik erişimine ulaşmak mümkün görünmüyor. [Birleşmiş Milletler Sürdürülebilir Kalkınma Hedefi 7](https://www.un.org/sustainabledevelopment/energy/#:~:text=Goal 7 is about ensuring,targets – but not fast enough.) (SKH7) kapsamında verilen taahhütler doğrultusunda bu hedefe ulaşmak için hızlandırılmış ve koordineli bir eylem gerekiyor.
DARES Programı ve Küresel Enerji Ortaklıkları
Kasım 2022’de Dünya Bankası Grubu, COP27’de Dağıtılmış Yenilenebilir Enerji ile Erişim Ölçeklendirme (DARES) programını duyurdu. Bu girişim, Dünya Bankası Grubu ve Küresel Enerji İttifakı gibi ortakların destekleriyle mega projeleri hayata geçirmeyi amaçlıyor. DARES, mini şebekeler, şebeke dışı güneş enerjisi piyasaları ve okullar ile sağlık tesisleri için bu sistemlerin kullanımı üzerine odaklanıyor.
GEAPP ve DRE İçin Finansman Artışı
GEAPP, dünya genelinde DRE için 250 milyon dolardan fazla yatırım taahhüt etti ve DARES gibi programlarla ortaklıklar kurarak bu yatırımı daha da artırıyor. Bu işbirlikleri, DRE maliyetlerini düşürmeyi erişim süreçlerini hızlandırmayı amaçlıyor. GEAPP, DRE’nin geleceğin enerji sistemini inşa edebileceğine inanıyor ve bu dönüşümün merkezinde yer alıyor.
Kapsamlı Elektrifikasyon Planları
Dağıtılmış Yenilenebilir Enerji (DRE) kullanımının hızlandırılması, maliyet etkin elektrifikasyon stratejilerinin geliştirilmesiyle mümkün olabilir. Dünya Bankası’nın Enerji Sektörü Yönetim Yardım Programı (ESMAP), çeşitli ülkelerin coğrafi verileri kullanarak nüfus yoğunluğu ve gelir seviyelerine göre en uygun elektrifikasyon teknolojilerini belirlemesine yardımcı oldu. Bu çalışmalar, şebeke dışı çözümler, mini şebekeler veya şebeke genişletmesi gibi en uygun seçenekleri sunarak, ülkelerin 2030 yılına kadar evrensel elektrik erişimine nasıl ulaşabileceklerine dair bir yol haritası oluşturuyor.
Bölgesel Çalışmalar ve Elektrifikasyonun Artışı
GEAPP tarafından Kenya’da desteklenen ayrıntılı bölgesel çalışmalar, şebeke ve DRE çözümlerinin birleşimiyle elektrifikasyon oranlarının son 25 yıl içinde aynı yatırım tutarıyla %10 daha yüksek olabileceğini ortaya koydu. Hindistan’da ise Smart Power India bünyesinde geliştirilen Ayrıntılı Enerji Anketi aracı, Tata Power Renewable Micro Grid ve Hamara Grid gibi önde gelen geliştiriciler tarafından uygun mini şebeke alanlarını seçmek ve bu teknolojilerin tasarım spesifikasyonlarını belirlemek için kullanılmaya başlandı.
Ülkeler İçin Gerçekçi Elektrifikasyon Senaryoları
ESMAP tarafından oluşturulan bu senaryolar, maliyet etkin ve gerçekçi çözümler sunarak ülkelerin enerjiye erişimini hızlandırıyor. Bu yaklaşımlar, sadece elektrifikasyon hızını artırmakla kalmıyor, aynı zamanda sürdürülebilir kalkınma hedeflerine ulaşmada önemli bir rol oynuyor.
Entegre Elektrifikasyon Stratejileri
Entegre elektrifikasyon stratejileri, coğrafi verilerin kullanımıyla geliştiriliyor. Dünya Bankası’nın ESMAP programı, nüfus yoğunluğu ve gelir seviyelerini dikkate alarak ülkelerin en uygun elektrifikasyon teknolojilerini seçmelerine yardımcı oluyor. Bu veri odaklı yaklaşım, şebeke genişletmesi, mini şebekeler ve şebeke dışı çözümler arasında en doğru dengeyi kurmayı amaçlıyor.
Bölgesel Uygulamalar ve DRE’nin Rolü
GEAPP tarafından Kenya’da yapılan bölgesel analizler, DRE sistemleri ve geleneksel şebeke altyapısının birleşiminin elektrifikasyon oranlarını önemli ölçüde artırabileceğini gösteriyor. Hindistan’da ise detaylı saha çalışmaları, mini şebeke teknolojilerinin tasarımında ve uygun bölgelerin belirlenmesinde kritik rol oynuyor.
Elektrifikasyon Hedeflerine Ulaşmanın Yolu
ESMAP tarafından sunulan entegre senaryolar, ülkelerin 2030 yılına kadar evrensel elektrik erişimi sağlaması için maliyet etkin çözümler sunuyor. Bu stratejiler, sadece elektriğe erişimi hızlandırmakla kalmıyor, aynı zamanda sürdürülebilir kalkınma hedeflerine ulaşmada önemli bir yol haritası sağlıyor.
İçerik Kaynağı:
