İşletmelerin finansal işlemlerinin takip ve kontrolünü sağlamak, şirketin geleceği başta olmak üzere yatırım kararlarından planlarına kadar birçok aşamada önemli bir faktördür. Bir işletmenin net karı veya zararı, faaliyetlerinin devamı açısından düzenli olarak hesaplanmalıdır. Bu nedenle net karı veya zararı gösteren gelir tabloları, şirketlerin muhasebe hareketleri arasındaki en değerli mali tablolardır.
Gelir Tablosu Nedir?
Bir şirketin belirli bir dönemi kapsayan tüm gelirlerinin ve aynı döneme ait tüm giderlerinin satır satır yer aldığı buna ek olarak gelir ve giderlerinin toplam analizi sonucunda o dönemin kar veya zararını ayrıntılı bir şekilde gösteren mali tabloya gelir tablosu adı verilir.
Gelir tablosu, şirketlerin mevcut mali durumunu gözler önüne serer, finansal analizinin sonucunda oluşan tablo sayesinde yapılan işin geleceği ile ilgili hedefler veya kararlar alınmasına yardımcı olur.
Gelir tablosu 2 çeşittir. Bunlar;
-Hesap Tipi Gelir Tablosu (Sağ tarafta gelirlerin sol tarafta giderlerin yer aldığı T tipi tablodur.)
-Rapor Tipi Gelir Tablosudur.
Gelir Tablosunun Önemi Nedir?
Gelir tablosu oluşturulurken takip edilen veriler bir şirketin en önemli verileridir. Bu veriler ışığında şirketinizin finansal planını oluşturabilir ve bu plan çerçevesinde tasarruflu hareket edebilirsiniz. Yatırım kararlarınızı çok daha sağlıklı verebilir, ortaya çıkan mali tabloya göre şirketinizin sonraki dönemlerine ait mali tablosu hakkında tahminde bulunabilirsiniz.
Gelir Tablosu Nasıl Hazırlanır?
Gelir tablosu, bir şirketin belirli bir dönemdeki gelir ve giderlerini detaylandırdığı için en önemli finansal tablolardan biridir. Bu belge, kilit yöneticilerden ve hissedarlardan yatırımcılara ve çalışanlara kadar, onu okuyanlara şirketle ilgili özel bilgiler iletmektedir. Bir gelir tablosunu okuyup yorumlayabilmek kadar gelir tablosu hazırlama konusunda bilgi sahibi olmak da aynı derecede önemlidir.
Bir gelir tablosu genel olarak aşağıdaki bilgileri içerir:
- Gelirler: Bir işletmenin bir raporlama döneminde ne kadar para kazandığı
- Giderler: Bir işletmenin bir raporlama döneminde ne kadar para harcadığı
- Satılan malların maliyetleri: Bir şirketin yaptığı ve sattığı ürün veya hizmetin bileşen parçalarıyla ilişkili toplam maliyetler
- Brüt kar: Gelir- Satılan malların maliyeti
- Faaliyet geliri: Brüt kar- İşletme giderleri
- Vergi öncesi gelir: Faaliyet geliri- Faaliyet dışı giderler
- Net gelir: Vergi öncesi gelir
- Hisse başına kazanç: Net gelirin toplam ödenmemiş hisse sayısına bölümü
- Amortisman: Envanter, ekipman ve mülk gibi varlıkların zaman içinde kaybettiği değer
- FAVÖK: Faiz, amortisman, vergi ve amortisman öncesi kazanç
Gelir tablosu hazırlama adımları şu şekildedir;
- Raporlama döneminizi seçin.
Raporlama döneminiz, gelir tablosunun kapsadığı belirli bir zaman dilimidir. Seçtiğiniz raporlama dönemine ait verilere göre gelir tablosu oluşturulacağı için hangi dönemin baz alınacağı önemlidir. Belirli iki tarih arasında bir dönem seçilir.
- Toplam geliri hesaplayın.
Raporlama dönemini öğrendikten sonra, işletmenizin bu dönemde elde ettiği toplam geliri hesaplayın.
- Satılan malların maliyetini hesaplayın.
Bu maliyet sadece ürünün hammadde veya girdi maliyetleri değildir. Bunun yanında ürün veya hizmetlerin üretilmesi ve satılmasının doğrudan ve dolaylı maliyetlerini de kapsar:
- Direkt işçilik giderleri
- Malzeme ve hammadde giderleri
- Dağıtım ve lojistik maliyetleri
- Ürün veya hizmetinizin üretimiyle doğrudan bağlantılı herhangi bir masraf
- Brüt karı hesaplayın.
Bir sonraki adım, raporlama dönemi için brüt karı belirlemektir. Bunu hesaplamak için, satılan malların maliyetini toplam gelirden çıkarmanız yeterlidir.
- İşletme giderlerini hesaplayın.
İşletme giderleri, şirketin ürün veya hizmetine doğrudan veya dolaylı bağlı olmayan gider sayılabilecek giderlerdir. İşletme giderlerinden bazıları şunlardır;
- Kira giderleri
- Şirket araç giderleri
- Ofis malzeme giderleri
- Yasal ücretlerin giderleri (Çöp vergisi gibi)
- Faaliyet gelirini hesaplayın.
Faaliyet gelirini hesaplamak için işletme giderlerini brüt kardan çıkarın.
- Faiz ve vergileri hesaplayın.
Raporlama dönemi için geliri hesapladıktan sonra faiz ve vergi ücretlerini belirleyin.
- Net geliri hesaplayın.
Son adım, raporlama dönemi için net geliri hesaplamaktır. Bunu yapmak için, FAVÖK’ünüzden faizi ve ardından vergileri çıkarın. Kalan sayı sizin tüm hissedarlar için net karı veya net zararı göstermektedir.
Ayrıca gelir tablosunda tutarı olmayan kalemlerin bulunmamasına dikkat edilmelidir.
