Çevresel ve sosyal problemlerin yaygınlaşması, gündelik hayatın düzenlenmesinden endüstriyel üretime kadar birçok konuda çözüm arayışlarını da beraberinde getirmiştir. Sanayi üretiminden kaynaklanan atıkların ve enerji tüketiminin doğal süreçlere zarar vermesi ise karbon yönetimini işletmeler için bir yükümlülük hâline getirir. Söz konusu yönetim faaliyeti, işletmenin sürdürülebilirlik ilkelerine uygun bir biçimde çalışmasını sağlar. Bu husus ayrıca enerji tasarrufu ve kârlılık açısından da önemlidir.
Karbon Yönetimi Nedir?
Endüstriyel üretim sonucunda atmosfere yayılan metan, karbondioksit, su buharı, ozon ve nitrojen oksit gibi gazlar, güneş ışıklarının dünyaya hapsedilmesine sebep olur. Bu durum, son yıllarda gittikçe kendini gösteren küresel ısınma ve iklim değişikliğinin başlıca sebeplerinden biri olarak kabul edilebilir. Tüm bu maddeler sera gazı olarak tanımlanır. Karbon yönetimi, sera gazlarının salınımının önlenmesini amaçlayan bir faaliyettir.
Karbon yönetimi, sera gazı emisyonunu azaltarak şirketin doğaya olan etkisini en düşük seviyeye indirmeyi amaçlar. Bu faaliyet aynı zamanda işletme kârlılığı açısından da büyük öneme sahiptir. Sürdürülebilirliğe yönelik önlemler alarak iş verimini artırmak ve maliyetleri azaltmak mümkündür.
Karbon Yönetimi İşletmeler İçin Neden Önemlidir?
McKinsey tarafından yapılan bir araştırmaya göre; doğanın korunmasına ilişkin önlemler almak şirketlerin uzun vadede kârlılık elde etmesine yardımcı olur. Bu tür önlemler, bir yandan işletmelerin iyi bir imaja sahip olmasını sağlarken diğer yandan enerji tüketimini azaltır. Karbon yönetimi konusunda doğru adımları atarak şirketin finansal geleceğine, inovatif yönüne ve imajına yatırım yapmak mümkündür.
Yukarıda bahsedildiği gibi, küresel ısınma ve iklim değişikliğinin en büyük etkenlerinden biri sanayi üretimidir. Bu üretim süreçlerinde doğru önlemlerin alınmaması; örneğin yeraltı sularının fazla tüketilmesi ya da atmosfere zararlı gazların salınması doğal dengenin kötü etkilenmesine sebep olur. Bahsedilen hususlar, günümüzde tüketici kitlesi için büyük bir öneme sahiptir. McKinsey tarafından yapılan başka bir anket çalışması, tüketici kitlesinin %60’ının şirketleri değerlendirirken sürdürülebilirlik konusunu önemsediğini gösterir. Dolayısıyla karbon yönetimi hem müşteriler, hem işletmeler hem de çevresel etkiler açısından önemli bir faaliyettir.
Karbon Yönetiminin Amaçları Nelerdir?
Karbon yönetiminin iki temel amacı vardır. Bunlardan ilki, doğanın korunması ve üretim süreçlerinin doğal dengeler zarar görmeden devam etmesidir. Bu kapsamda, endüstrinin yıkıcı etkisini önlemek için bazı önlemler alınır. Örnek vermek gerekirse; işletmelerin filtre kullanması sera gazlarının salınımını önler. Bu durumun yaygınlaşması ise atmosfere verilen zararı büyük ölçüde azaltır.
Enerji veriminin artırılması da söz konusu yönetim faaliyetinin bir diğer amacıdır. Elektrik, su, doğalgaz gibi enerji kaynaklarının mümkün olan en düşük seviyede tüketilmesi bu açıdan önemlidir. Tüketim kontrolü, doğal kaynakların korunmasını sağlar. Bu husus ayrıca firmanın tüketim maliyetleri açısından da büyük bir önem taşır.
Karbon Yönetiminin Faydaları Nelerdir?
Sürdürülebilirlik esasına dayanan işletme yönetiminin sağladığı başlıca faydalar şunlaradır;
İklim Değişikliğiyle Mücadele
Güneş ışınlarının atmosfer yüzeyinde tutunması, küresel ısınmaya sebep olur. Bu durum da iklim değişikliğini tetikleyerek doğal dengenin bozulmasına yol açar. ABD Çevre Koruma Ajansı’nın yaptığı bir çalışmaya göre; iklim değişikliği insan sağlığından hayvan popülasyonuna ve tarımsal üretime kadar geniş ve yıkıcı bir etkiye sahiptir. Sera gazının azaltılmasına yönelik çalışmalar yaparak bu etkiyi en aza indirmek mümkündür.
Enerji Verimi
Enerji tüketimi, işletmelerin başlıca maliyet kalemleri arasında yer alır. İş süreçlerinin devam etmesi için elektrik, su, doğalgaz, fosil yakıt gibi kaynakları kullanmak gerekir. Söz konusu kaynakların yoğun bir biçimde kullanılması hem işletme bütçesine hem de doğaya zarar verir. Ancak tasarruflu kullanıma yönelik önlemler alarak bu durumun önüne geçmek mümkündür. Karbon yönetimi kapsamında alınan önlemler işletmelerin enerji maliyetlerinin azaltılmasına yardımcı olur. Bu sayede bir yandan doğal kaynakların azalması önlenirken diğer yandan yüksek maliyetlerin önüne geçilebilir.
Yasal Standartlara Uyumluluk
Her işletmenin uyması gereken ulusal ve uluslararası kanunlar vardır. İşletme faaliyetleri, bu kanunlar çerçevesinde yapılır. Örneğin, Çevre Kanunu gerek kamu kurumlarının gerekse şirketlerin çevreyi korumak için gereken önlemleri almasını zorunlu kılar. Bu çerçevede; karbon yönetimi işletmelerin yasal bir faaliyet yürütmesi için de büyük bir öneme sahiptir.
Karbon Yönetimi Nasıl Yapılır?
Karbon yönetiminin ilk aşaması şirketin mevcut emisyon değerlerinin ve çevresel etkilerinin hesaplanmasıdır. Bu süreçte, işletmenin faaliyetleri sonucunda salınımını yaptığı gazlar hesaplanır. Söz konusu hesaplamalarda ISO Standartları veya GHG Protocol gibi uluslararası protokoller tercih edilebilir. Tüm bu süreçlerde; tedarik edilen enerjinin kullanımı sonucunda ortaya çıkan ısı, buhar ve bunların sebep olduğu salınımlar incelenir.
Karbon ayak izini tespit ettikten sonra onu azaltmaya yönelik önlemler alınması gerekir. Örnek olarak; herhangi bir faaliyetten dolayı karbondioksit salınımı söz konusuysa, bu faaliyetin doğa dostu süreçlerle yapılması sağlanır. Karbon yönetimi, orta ve uzun vadeli sonuçlar elde etmeyi hedefleyen bir faaliyettir. Bu sebepten ötürü, hedefler orta ve uzun vadeli olarak belirlenmelidir.
Karbon Azaltmak İçin Ne Yapabilirsiniz?
Yenilebilir enerji kullanımı, karbon yönetimi için önemli hususlardan biridir. Güneş, rüzgâr gibi yenilebilir kaynaklara dayanan enerji tüketimi, fosil yakıtlara olan bağımlılığı azaltır. Bu sayede doğanın kaynaklarını korumak mümkün olur. Diğer yandan, yenilebilir enerji uzun vadede işletmenin tasarruf etmesini sağlar.
Filtreleme sistemleri de karbon salınımı üzerinde etkilidir. Üretim tesislerinden salınan gazın filtrelenmesi; karbondioksit ve ozon gibi zararlı gazların atmosfere yayılmasını önler. Bu konuya dikkat ederek işletmenizin çevresel etkisini büyük ölçüde azaltabilirsiniz.
Dünyadan Başarılı Karbon Yönetimi Örnekleri
Walt Disney Company, karbon yönetimi konusunda örnek olarak gösterilebilecek şirketler arasındadır. Firma; üretim süreçlerinde emisyon azaltan yöntemlere odaklanarak çevresel etkisini büyük ölçüde azaltmayı başarmıştır. Şirketin dünyanın dört bir yanındaki eğlence merkezlerinde 2009 yılından beri sürdürülebilirliğe dayalı tasarımlar uyguladığı bilinir.
Otomotiv sektörünün önde gelen firmalarından biri olan General Motors, sürdürülebilirlik konusundaki önlemleriyle dikkat çeken bir diğer şirkettir. İşletmenin hedefleri arasında 2040 yılına kadar bütün küresel faaliyetler ve ürünlerde karbon nötr olmak gibi bir hedef bulunur. Firma, hedefleri arasında iklim değişikliğinin sonuçlarını en aza indirmek için bütünsel bir yaklaşım benimsediğini belirtmiştir.
