19-23 Şubat haftası hem Türkiye’de hem de Dünya’da iş dünyası için epey hareketli geçti. Türkiye’de faiz ve para politikalarıyla ilgili düzenlemeler ön plana çıktı. Avrupa’da doğalgaz krizi ile ilgili gelişmeler yaşanırken Japonya’nın ekonomik gücünü kaybettiği görüldü. Ayrıca yapay zeka ile ilgili yeni gelişmeler de söz konusu. İşte, bu haftanın iş haberleri:
19-23 Şubat İş Haberleri
Bu hafta yaşanan başlıca gelişmeler şunlar:
OpenAi Yeni Yapay Zeka Modeli Sora’yı Duyurdu
OpenAi’nin geliştirdiği yeni yapay zeka sistemi iş haberleri arasında öne çıkıyor. San Francisco merkezli teknoloji şirketi OpenAI’ın yazılı komutlarla gerçekçi görüntüler oluşturabilen yeni yapay zeka modeli “Sora” ile yapay zekayla ürün oluşturma teknolojilerinin sınırları zorlanıyor.
Yapay zeka araçlarından DALL-E’nin versiyonlarına benzer şekilde çeşitli eserler üreten Sora, bilinen yapay zeka video üretim modellerinin çok daha ilerisinde bir kalite sunmayı hedefliyor. Henüz deneme aşamasında bulunan model, mevcut durumda neredeyse mükemmele yakın, gerçekçi veya animasyon videoları ile bir dakikaya kadar yüksek kaliteli videolar oluşturabiliyor. Sora, yazılı komutlarla ve fotoğraflardan geniş ekranda 1920×1080 piksel veya dikey olarak 1080×1920 piksel ölçekte ve kalitede video örnekleri sunabiliyor. Ayrıca 2048×2048 piksel çözünürlükte fotoğraflar üretebiliyor ve farklı cihazlar için kendi yerel en ve boy oranlarında içerik oluşturabiliyor.
Özellikle görüntülerdeki tutarlılık, Sora’nın en önemli özelliklerinden biri olarak öne çıkıyor. Model tarafından üretilen görüntüler, insan veya diğer cisimlerin kare dışına çıksa bile kamera ögeye döndüğünde tutarlılığını koruyabiliyor. Ayrıca Sora, videodaki ögelerin gerçek hayattaki fiziki hareketlerini taklit ederek hem görsel hem de mantıksal olarak gerçekçi videolar oluşturabiliyor. Ancak Sora’nın bazı zayıf yönleri ve eksiklikleri de bulunuyor. Örneğin, yemek yeme gibi eylemlere yer verilen videolarda, kullanılan nesnenin durumunda her zaman doğru değişiklikler olmuyor. Ayrıca bazı içeriklerin yasaklanacağı ve modelin olası risklerin değerlendirilmesi için profesyonellerle işbirliği yapılacağı belirtiliyor.
Yurt Dışı Üfe %59,27 Arttı
Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK), Ocak ayı Yurt Dışı Üretici Fiyat Endeksi verilerini açıkladı. Buna göre, 2024 yılında Ocak ayında bir önceki aya göre yüzde 4,57 artış, bir önceki yılın aynı ayına göre ise yüzde 59,27 artış görüldü. Sanayinin iki sektörünün yıllık değişimleri; madencilik ve taş ocakçılığında yüzde 60,76 artış, imalatta yüzde 59,24 artış olarak gerçekleşti. Ana sanayi gruplarının yıllık değişimleri; ara mallarında yüzde 51,36 artış, dayanıklı tüketim mallarında yüzde 65,98 artış, dayanıksız tüketim mallarında yüzde 65,37 artış, enerjide yüzde 47,22 artış, sermaye mallarında yüzde 69,03 artış olarak gerçekleşti. Sanayinin iki sektörünün aylık değişimleri; madencilik ve taş ocakçılığında yüzde 3,07 artış, imalatta yüzde 4,60 artış olarak gerçekleşti. Ana sanayi gruplarının aylık değişimleri; ara mallarında yüzde 3,32 artış, dayanıklı tüketim mallarında yüzde 6,03 artış, dayanıksız tüketim mallarında yüzde 4,63 artış, enerjide yüzde 4,52 artış, sermaye mallarında yüzde 5,84 artış olarak gerçekleşti.
Merkez Bankası Faiz Sabitledi
Başka bir haber de Merkez Bankası’ndan geldi. Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası Para Politikası Kurulu, politika faizi olan bir hafta vadeli repo ihale faiz oranını yüzde 45 düzeyinde sabit tuttu. Ocak ayında enflasyonun ana eğilimi zaman-bağlı fiyat ve ücret güncellemeleriyle yükselirken, TÜİK verilerine göre yurt dışı üretici fiyat endeksi Ocak’ta yıllık yüzde 59,27 arttı. Ekonomideki dengelenme süreci devam ederken, Kurul, enflasyon beklentileri ve fiyatlama davranışlarını yakından izleyeceğini belirtti. Kurul’un politika kararları öngörülebilir ve şeffaf bir çerçevede alınacak, enflasyonun ana eğilimini geriletecek şekilde şekillendirilecek.
Avrupa’da Doğalgaz Krizi Sona Eriyor
Avrupa gaz fiyatları için önemli bir ölçüt olan Hollanda TTF, Şubat 2024’te önemli bir düşüş yaşadı ve 25 €/megavat-saat’in altına indi. Bu düşüş, geçen yazdan bu yana en düşük seviyeleri işaret ediyor ve bir yıl önceki döneme kıyasla yüzde 50’nin üzerinde keskin bir düşüşü temsil ediyor. Rusya’nın Ukrayna’yı işgalinin ardından yaşanan enerji krizi fiyatları yükseltmişti, ancak iklimsel ve ekonomik faktörlerle birlikte yaşanan ılıman kışlar ve yüksek doğal gaz depolama seviyeleri fiyatları aşağı çekti.
Yenilenebilir enerji kaynaklarının ve nükleer enerji üretiminin güçlü performansı da fiyatları etkiledi. Bank of America ve Goldman Sachs gibi kuruluşlar, gelecek dönemde fiyatlarda düşüş olabileceğini ancak bazı risklerin de olduğunu belirtiyor. Euro Bölgesi ekonomisinin durumu ve LNG arzındaki artış, Avrupa gaz fiyatlarının gelecekteki seyrini etkileyebilir. Önümüzdeki günlerde enerji krizinin çözüldüğüne ilişkin haberler gelmesi mümkün.
İhracatçıya Yeni Destek Yolda
Ülke genelindeki haberler arasında ihracat destekleriyle ilgili bir gelişme de bulunuyor. Ticaret Bakanı Ömer Bolat, Eximbank’ın yeni genel müdürlük binasının açılışında yaptığı konuşmada ihracatçılara yönelik yeni bir destek paketi üzerinde çalıştıklarını açıkladı. Bakan Bolat, yeni destek programının, ihracatçıların finansman ihtiyacını karşılamak için reeskont kredileri gibi etkili ve kalıcı bir finansman imkanı sağlayacağını belirtti. Ayrıca, bu yeni paketin, ihracat kredilerinin ihracata olan etkisini somut bir şekilde ölçebilen bir kredi programı olacağını vurguladı.
Bolat, Türk Eximbank’ta 11,8 milyar TL’lik bir sermaye artışı gerçekleştirildiğini ve bankanın sermayesinin 35 milyar TL’ye yükseltildiğini ifade etti. Bu artışla birlikte, yüksek teknolojili ve katma değerli ürünler ihraç edenlere finansman sağlanacağını belirtti. Ticaret Bakanlığı’nın verilerine göre, bu sermaye artışıyla Eximbank’ın 2024 yılında ihracatçılara toplam 50 milyar dolarlık destek sunması planlanıyor. Ayrıca, Kasım ayında hayata geçirilen yeni teminat uygulaması ile katma değerli ve yüksek teknolojili ürün ihracatı yapanlara daha geniş bir teminat yelpazesiyle kredi verilmesinin önünün açıldığına değinildi. Bu uygulama ile ilgili olarak, Bakanlıkın, söz konusu firmalara yönelik kredi hacminin yaklaşık 300 milyar TL’ye ulaşmasını hedeflediği belirtildi.
Son olarak, Türkiye ile Birleşik Arap Emirlikleri arasında imzalanan 51 milyar dolarlık anlaşmanın Eximbank ile imzalanan ihracat kredisi finansmanı anlaşmasının da çalışmalarının devam ettiği ifade edildi. Bakan Bolat, BAE’ye yönelik sukuk satışının, daha cazip getiri ortamı nedeniyle beklemekte olduğunu aktardı.
Türkiye’den ve dünyadan önemli haberler ve iş dünyasıyla ilgili gelişmeler için bizi takip edin.
