İş fikrinizi düşük maliyetler ile hayata geçirmek isterseniz şahıs şirketi kurmak sizin için iyi bir fikirdir. Bu tür şirketler kendi hesabınıza işletme kurma, yönetme ve ticari faaliyette bulunma imkânı sunar. Söz konusu firmalar, kuruluş ve vergilendirme gibi konularda bazı avantajlara sahiptir. Diğer yandan, bu işletmelerin kurulumunda dikkat edilmesi gereken bazı konular bulunur. Sizin için kaleme aldığımız bu içeriği okuyarak şahıs şirketleri hakkında detaylı bilgi edinebilirsiniz.
Şahıs Şirketi Nedir?
Tek kişiyle veya az ortakla kurulabilen işletmeler şahıs şirketi olarak adlandırılır. Bu işletmeler, hem maliyet hem de kuruluş prosedürleri açısından avantajlıdır. Söz konusu işletmeleri kısa sürede ve oldukça düşük maliyetlerle hayata geçirmek mümkündür. Bahsedilen işletme modeli, kendi işini hayata geçirmek isteyen ve bunun için yüksek miktarda maddi kaynağa sahip olmayan girişimciler için idealdir. Ticaret hayatına yeni atılıyorsanız şahıs şirketi kurmak sizin için için iyi bir fikir olabilir. Şahıs şirketleri, tek kişiyle kurulabileceği gibi ortaklık modeliyle de faaliyet gösterebilir. Söz konusu firmalar adi, kolektif ve komandit şirketler olmak üzere üçe ayrılır. Bu işletmelerin genel tanımları ve özellikleri şu şekildedir:
Adî Şirket
Sahibinden farklı bir varlığı olmayan işletmeler bu şekilde adlandırılır. Söz konusu firmaların tüzel bir kişiliği bulunmaz. Bu tür şirketler, paydaşlık biçiminde faaliyet gösterdiklerinde adî ortaklık olarak anılırlar.
Kollektif Şirket
Ortakların şirket alacakları karşısında sorumlu olmadıkları işletmeler kollektif şirket olarak adlandırılır. Söz konusu şirketlerin yönetimi ve idaresi oldukça kolaydır. Türk Ticaret Kanunu’nun 211’inci maddesinde bir şirketler “Ticari bir işletmeyi bir ticari unvan altında işletmek amacıyla gerçek kişiler arasında kurulan ve ortaklarından hiçbirisinin sorumluluğu ortaklık alacaklılarına karşı sınırlandırılmamış olan ortaklıktır” şeklinde tanımlanmıştır. “Kollektif Şirket Nedir? Nasıl Kurulur ve İşleyişi Nasıldır?” başlıklı içeriğimizi okuyarak söz konusu firmalar hakkında detaylı bilgi edinebilirsiniz.
Komandit Şirket
Ortakların belli bir sorumluluk hiyerarşisine sahip olduğu işletmeler komandit şirket olarak adlandırılır. Bu şirketler kendi içinde adi ve sermayesi paylara bölünmüş olmak üzere ikiye ayrılır. “Komandit Şirket Nedir? Nasıl Kurulur ve İşleyişi Nasıldır?” başlıklı içeriğimiz okuyarak söz konusu işletmeler hakkında detaylı bilgi edinebilirsiniz.
Kimler Şahıs Şirketi Kurabilir?
18 yaşının üzerinde olup şirket kurma yeterliliğine sahip olan herkes şahıs şirketi kurabilir. Türkiye Cumhuriyeti vatandaşı olmayan kişilerin bu türden bir işletme kurmaları beli izinlere bağlıdır. Yabancılar, 5 yıl oturma izniyle Türkiye’de bulunduktan sonra şahıs işletmesi açabilir.
Devlet memurlarının tacir sıfatı taşıması kanunlara aykırıdır. Dolayısıyla, herhangi bir devlet dairesinde çalışan birinin şahıs şirket sahibi veya ortağı olması kanunen mümkün değildir. Özel sektörde çalışan kişiler için ise böyle bir kısıtlama söz konusu değildir. Yurt içi ya da yurt dışındaki özel firmada çalışan girişimciler şahıs işletmesi kurabilir. Ancak çalışılan yerin sözleşmesinde bu konuya ilişkin aksi maddeler varsa işletme kurma konusunda belli engeller bulunabilir.
Hangi İş Kollarında Şahıs Şirketi Kurulabilir?
Türk Ticaret Kanunu, şahıs işletmesi kurulumuna sektör bazında bazı sınırlamalar getirir. Sigortacılık ve bankacılık alanında faaliyet gösteren işletmelerin bu firma modelinde olması mümkün değildir. Diğer yandan, döviz alım satımıyla uğraşan işletmeler de şahıs firması modeliyle çalışamaz. Bu tür işletmeler freelance olarak tanımlanan iş modeli için uygundur.
Aynı şahıs şirketinin farklı iş kollarında faaliyet göstermesinin bir mahsuru yoktur. Firmanın faaliyet alanını NACE kodlarıyla belirlemek mümkündür. Diğer yandan, belli sektörlerde aynı anda iş yapılmasına kanunen izin verilmeyebilir. Bu sebepten ötürü, sektörü ve iş kolunu belirlerken bir muhasebeciye danışmanız tavsiye edilir.
Şahıs Şirketi Kurma Aşamaları Nelerdir?
Şahıs işletmesi kurmak oldukça kolaydır. Gereken belgeleri teslim ederek işletmeyi bir saat gibi kısa bir sürede faal hâle getirmek mümkündür. Aşağıdaki adımları takip ederek kendi şahıs işletmenizi kısa sürede faaliyete geçirebilirsiniz.
- Muhasebeci ya da mali müşavir ile anlaşma.
- Muhasebeci ya da mali müşavire vekalet verme.
- Şirket kuruluşu için imza sirküleri oluşturma.
- Vergi dairesine başvuru yapma.
- Yoklama aşamasında belirtilen şirket adresinde bulunma.
Şirket, yoklama işleminden sonra aktif hâle gelir. Yoklama adresinde sizin yerinize yetkilendirdiğiniz muhasebeciniz bulunabilir. Eğer şirket kurulumu için bir sanal ofisi adres gösterdiyseniz, yoklama sırasında ofis yetkililerinin bulunması yeterli olur.
Şahıs Şirketi Kurmak İçin Gereken Evraklar Nelerdir?
Yukarıda bahsedilen kuruluş aşamalarını sorunsuz gerçekleştirmek için şirket evraklarını eksiksiz teslim etmek gerekir. Bu süreçte vergi dairesine teslim edilmesi gereken belgeler şunlardır:
- Muhasebeci vekaleti
- İş yerine ait tapu veya kira kontratı (Evinizi şirket adresi olarak gösterebilirsiniz)
- İkametgâh belgesi
- İmza beyannamesi
- Nüfus cüzdanı fotokopisi
Şahıs Şirketleri Hangi Vergileri Öder
Şahıs işletmeleri vergi açısından oldukça avantajlıdır. Bu iş modelinde yüksek ve zorlayıcı vergi yükümlülükleri söz konusu değildir. Gelir Vergisi, şahıs firmalarının ödemek zorunda olduğu başlıca vergidir. Söz konusu vergiye dair beyanın muhasebeci tarafından üç ayda bir düzenli olarak yapılması gerekir. İş yeri kirası için belli bir stopaj vergisi ödemek gerekir. Bu vergi, kira oranı üzerinden belirlenir.
Katma Değer Vergisi (KDV), şahıs işletmelerinin ödemekle mükellef olduğu başka bir vergi türüdür. Bu vergi, satılan hizmetin türüne göre kesilen belli bir oranda yapılır. Söz konusu oran, satış fiyatına dâhil edilebilir. Şahıs firmalarında gelire göre değişen bir vergilendirme usulü vardır. Bu oran, işletmenin gelirine bağlı olarak %15 ile %40 arasında değişiklik gösterebilir.
Şahıs Şirketi Kuruluşu İçin Ne Kadar Sermaye Gerekir?
Şahıs firması kurmak için bir sermaye limiti yoktur. Yalnızca sermayesi paylara bölünmüş komandit şirketlerde belli bir sermaye göstermek gerekir. Bu istisna dışında söz konusu işletmeler oldukça düşük maliyetlerle kurulabilir. Kuruluş esnasında ofis kirası, muhasebeci bedeli ve evrak masrafları gibi ödemeleri yapmak yeterli olur.
Şahıs Şirketlerinin Sağladığı Avantajlar Nelerdir?
Şahıs işletmeleri; maliyet, vergilendirme ve prosedür açısından birçok avantaja sahiptir. Bu işletmeler, ticaret hayatına yeni atılan kişiler için idealdir. Söz konusu şirketlerin sunduğu başlıca avantajlar şunlardır:
- Düşük kuruluş maliyetleri.
- Şirketlerin 2 iş günü içinde faaliyete geçmesi.
- Kapanışın 1 iş gününde yapılabilmesi.
- Düşük defter tasdik ücretleri.
- Düşük mali müşavir ve muhasebeci ücretleri.
- Sanal ofis kullanma olanağı.
- Ortakların sınırsız sorumluluk ve yetkiye sahip olması.
- Genel kurul ve yönetim kurulu kurma zorunluluğunun olmaması.
Şahıs Şirketi Kurarken Dikkat Edilmesi Gereken Konular Nelerdir?
Şahıs firmalarında avantajların yanı sıra dikkat edilmesi gereken bazı hususlar da bulunur. Belli bir gelir seviyesinin üzerine çıkıldığında şirket türünü değiştirmek faydalı olabilir. Söz konusu işletmelerde dikkat edilmesi gereken başvurular şunlardır:
- Kredi olanaklarından yararlanmanın zorluğu.
- Banka nezdinde itibarın düşük olması.
- Sanal POS ve kredi işlemlerinin ve onay süreçlerinin zorluğu.
- Gelire göre yükselebilen vergi oranları.
- Şahıs firmalarının tüzel kişiliğe sahip olmaması.
Sonuç olarak, şahıs şirketleri düşük maliyetli işler için idealdir. Örneğin, freelance işlerde bu tür bir işletme kurmak avantaj sağlar. Ancak işinizi büyütmeyi düşünüyorsanız vergi ve itibar bakımından daha avantajlı olan limited şirket modelini tercih edebilirsiniz.
