Şirket faaliyetlerinin durdurulması çoğu zaman istenmeyen bir durumdur. Fakat işlerin planlandığı gibi gitmediği zamanlar olabilir. Böyle bir durumda şirket tasfiyesi tek seçenek olarak görülebilir. Kapatma sürecinde tıpkı açılış gibi izlenmesi gereken prosedürler ve yerine getirilmesi gereken yasal yükümlülükler vardır. Hazırladığımız bu yazıda söz konusu sürecin adımlarından bahsettik.
Tasfiye Nedir?
Şirketin yasal varlığının sona ermesi tasfiye olarak adlandırılır. Bu süreç, işletmenin ticari aktivitesinin sonlandırılmasını ifade eder. Söz konusu aşamada şirkete ait olan varlıklar dağıtılır ve işlemler sonlandırılır. Her şirket türünün kendine özgü bir süreci bulunur. Kapatma işlemi, resmi kamu kurumlarına yapılan bildirimler ile başlar. Onay geldiğinde ise tamamlanmış olur. Bu aşamada işletmenin geçmiş faaliyetleri, mevcut vergi borcu ve varsa ortaklar arasındaki anlaşmazlıklar da değerlendirilir.
Kimler Tasfiye İşlemi Yapabilir?
Şirket sahipleri tasfiye yapma yetkisine sahiptir. Sahibi olduğunuz bir işletme varsa, işlerinizi sonlandırmak için başvuru yapabilirsiniz. Özellikle şahıs şirketlerinde bu süreç oldukça kolaydır ve tek kişinin yetkinliğiyle tamamlanabilir. İşletme sahibi, şirket kapatma için gereken başvuruları yapıp vergi borçlarını ödeyerek bu süreci sorunsuz bir biçimde tamamlayabilir. Anonim ve limitet şirketlerde ise durum biraz daha karmaşıktır. Ortaklı işletmelerde bu sürecin başlatılması için kurul kararı gerekebilir.
İşletmelerin tasfiyesiz bir biçimde kapatıldığı durumlar da olabilir. Örnek vermek gerekirse; yetkili mahkemeler herhangi bir şirketin ticari faaliyetlerini sonlandırması gerektiğine karar verebilir. Böyle bir durumda, şirket kapatma işlemi söz konusu süreç olmadan gerçekleşir. Vergi borçları ve yasal sorumluluklar da işletme sahiplerine/ortaklarına aittir.
Tasfiyeli Şirket Kapatma Süreci Nasıl İşler
Tasfiyeli şirket kapatma süreci yasal kurumlara yapılan bildirimler ile başlar. Bu bildirimler yetkili Ticaret Sicil Müdürlüklerine veya işletmenin bağlı bulunduğu vergi dairelerine yapılabilir. Kapatma işlemi için gereken belgeler söz konusu kurumlara işletmeye ait mal beyanı ile iletilir. Talep, kurumlar tarafından değerlendirmeye alınır ve vergi borçları gibi durumlar değerlendirilir. Kapatma ise durumun Ticaret Sicil Gazetesi’nde ilan edilmesiyle başlar. Şirketinizi kapatmak için izlemeniz gereken adımlar şunlardır:
- İşyeri kapatma formu doldurun. (İnteraktif Vergi Dairesi’nden indirebilirsiniz)
- Fatura koçanları, gider pusulası, sevk irsaliyesi gibi belgeleri hazırlayın ve yetkili kurumlara götürün. Bunların geçerli sayılması için tasfiye memuru eşliğinde açılması gerekir.
- Önceden bir vergi borcunuz varsa vergilerinizi ödeyin.
- Stoklarınızda kalan mallar ve demirbaş eşyalar için 6 ay içinde fatura kesmeyi unutmayın.
- Kapatma ilanını Ticaret Sicil Gazetesi’nde yayınlatın.
- Kurumlar Vergisi Beyannamesi’ni ilanın yayınlanmasından sonraki 30 gün içerisinde teslim edin.
Şirket kapatma süreçlerinde dikkat edilmesi gereken bir diğer konu da SGK primleridir. Personelinize ait SGK bilgilerini işletmenin kapanmasından sonra 10 yıllık bir süre boyunca saklamanız gerekir. Bu bilgiler, kişinin geçmişe yönelik borç veya kazanımlarının hesaplanması için gerekebilir.
Limited ve Anonim Şirketlerin Kapatılması
Tasfiye süreci limitet ve anonim şirketlerde şahıs firmalarına göre farklı bir biçimde işler. Bu işletmeler çok ortaklı yapılardır. Dolayısıyla kapanmaları için ortaklar kurulunun karar alması gerekir. Söz konusu ortaklaşa kararın alınmaması hâlinde kapanma prosedürleri gerçekleşmez.
Tüzel Kişiliğin Korunması
Tüzel kişilik, işletme tamamen kapanana kadar devam eder. Ancak bu süreçte şirket unvanına “Tasfiye hâlindeki” ifadesi eklenir. İşletme bu aşamada tüzel bir varlık olarak dikkate alınır ve faaliyette bulunabilir.
Tasfiye Hâlindeki Şirketler Ticari Faaliyette Bulunabilir Mi?
Kapatma sürecindeki işletmelerin ticari faaliyette bulunması mümkündür ancak bunun belli sınırları vardır. Söz konusu şirketlerin, uzun vadeli planlara yönelik ticari faaliyet sürdürmesi mümkün değildir. Türk Ticaret Kanununun 286’ıncı maddesi, tasfiye memurlarının şirketin mal varlıklarını korumakla ilgili yükümlülüğüne vurgu yapar. Dolayısıyla, bu varlıkların korunması için işlemler yapılabilir. Ancak ticari faaliyet, kapatmanın amacına uygun olmalıdır. Örnek vermek gerekirse; işletme bu süreçte elindeki demirbaşları satabilir, alacaklarını veya çalışanların maaşlarını ödemek için bir süre faaliyette bulunabilir. Fakat envantere yeni bir demirbaşın kaydedilmesi veya şirket kârlılığına yönelik uzun vadeli sonuçlar getirecek yatırımların yapılması mümkün değildir.
Tasfiyeli Şirket Kapatma İçin Nereye Başvurulmalıdır
Şirket kapatma konusunda Ticaret Sicil Müdürlükleri ve vergi daireleri yetkilidir. Şirket, adresi sebebiyle bağlı bulunduğu yetkili kuruma başvurabilir. Diğer yandan, bu başvurunun işletme tarafından yetkilendirilen muhasebeci veya mali müşavir tarafından gerçekleştirilmesi de mümkündür.
Tasfiyeli Şirket Kapatma İçin Gereken belgeler Nelerdir?
Tasfiyeli şirket kapatma için gereken belgeler şunlardır:
- İş bırakma dilekçesi
- Mal beyanı veya alacakların yazılı olduğu belgeler
- Limitet ve anonim şirketler için ortaklar kurulu kararı
- Kullanılmamış fatura koçanları
- Yazarkasa levhası ve ruhsat bilgileri
- En son alınan z raporu.
İlan ve Tescil Süreçleri Nelerdir?
Kapatma süreci, yukarıda da bahsedildiği gibi durumun Ticaret Sicil Gazetesi’nde ilan edilmesiyle resmî olarak başlar. Bu aşamadan sonra bütün tarihler kaydedilir.
Tasfiye Sürecinde Vergi Prosedürleri Nasıl İşler?
Şirketin geçmiş vergi borçları işletmenin kapanmasından sonra devam eder. Bu yükümlülük; işletmenin sahibine veya ortaklarına aittir. Söz konusu borçların kapanmadan sonra belli bir süre içinde ödenmesi gerekir. Ödemenin yapılmaması durumunda banka hesap haczi başta olmak üzere çeşitli müeyyideler uygulanabilir.
