Çalışma sözleşmesi, personel ya da işveren tarafından feshedilebilir. Bu durumda personelin iş arama izni kullanma hakkı doğar. Söz konusu izin, işçinin doğal haklarından biri olarak kabul edilir. İçeriğimizi okuyarak bahsedilen iznin kapsamı ve koşulları hakkında detaylı bilgi edinebilirsiniz.
İş Arama İzni Nedir?
İş sözleşmesinin feshi söz konusu olduğunda personelin maddi açıdan zora düşmemek için yeni bir çalışma yeri bulması gerekir. İşveren, böyle bir durumda personele iş görüşmeleri için izin verme yükümlülüğüne sahiptir. Bu durum, iş arama izni olarak adlandırılır. Böyle bir durum söz konusu olduğunda personelin her iş günü için 2 saat müsaade kullanma hakkı bulunur.
İş Arama İzninin Hukuki Boyutu Nedir?
İş arama izninin kullanımına dair hususlar 4857 Sayılı İş Kanunu ile belirlenir. Bu kanun uyarınca işveren, personele yeni bir çalışma yeri bulmak için gereken izni vermekle yükümlüdür. Diğer yandan, söz konusu hakkın kullanımı durumunda işçinin maaşından herhangi bir kesinti yapılamaz. Bu hakkın kullanımı yıllık izinden bağımsızdır ve söz konusu süreye mahsup edilemez.
İş Arama İzni Toplu Kullanılabilir Mi?
Yukarıda bahsedildiği gibi, izin günde iki saat olarak hesaplanır. Personel, bu hakkı istediği zaman kullanabilir. Dolayısıyla söz konusu müsaadenin toplu olarak kullanımı mümkündür. Örnek vermek gerekirse; 14 gün boyunca izin almış bir personel bu hakkını 28 saat (14×2) olarak kullanabilir ve bu saatlerin karşılığı olan iş günlerini izinli olarak geçirebilir. Diğer yandan, böyle bir hakkın kullanımı için işçinin dilekçe vermesi zorunludur.
İş Arama İzni Dilekçesi Nedir?
Personelin günün belirli saatlerinde veya belirli günlerde işyerinde olmaması, iş akışını doğal olarak etkiler. Bu akışın etkilenmemesi için izin kullanılan zamanlardan işverenin haberdar edilmesi gerekir. Personel bu kapsamda söz konusu hakkını kullanabilmek için iş arama izni dilekçesi vermekle yükümlüdür. Bu dilekçede personelin hangi günlerde ve saatlerde izin kullanacağına dair bilgiler bulunur. Dilekçe, direkt işverene teslim edilebileceği gibi şirketin yöneticilerine ya da insan kaynakları birimi gibi yetkili organlara da verilebilir.
İşveren, personelin kullandığı bütün izinleri kaydetmekle yükümlüdür. Dolayısıyla, dilekçe verilmesi sözlü olarak anlaşılan durumlarda da zorunludur. Bu dilekçe, yukarıda bahsedilen ve iş bulma iznine atıf yapan kanunla başlamalıdır. Bahsedilen belgede müsaade kullanacak işçinin TC kimlik numarası, sicil no, adı, soyadı, adresi ve imzası yer alır.
İş Arama İzni Kullanmanın Koşulları Nelerdir?
İş sözleşmesinin feshi, personelin tutumundan veya davranışından kaynaklanan haklı bir sebebe davranıyorsa bahsedilen iznin verilmesi zorunlu olmayabilir. Örnek vermek gerekirse, personelin iş ahlakına aykırı davranması veya mevcut işi sabote etmesi gibi durumlarda işveren iş arama izni vermeden sözleşmeyi feshetme hakkına sahiptir. Diğer yandan, şirketin küçülmesi gibi işçinin tutumundan kaynaklanmayan sebeplerde bahsedilen hakkın verilmesi zorunludur. Dolayısıyla, bu izni kullanabilmenin temel koşulu iş akdinin çalışma kurallarına ve etiğine aykırılıktan dolayı feshedilmemiş olmasıdır.
iş bulma izni, sigortalı çalışanlar için geçerli bir haktır. Sigorta kapsamında olmayan çalışanların böyle bir haktan yararlanması mümkün değildir. Diğer bütün izinler gibi bu hakkın kullanımında da iş günlerinin ve mesailerin hesaplanabilmesi gerekir. Diğer yandan, dilekçe olmadan yapılan beyanların resmî bir niteliği yoktur. Böyle bir durumda sözlü onay alınmış olsa bile izin kullanımı gerçekleşmiş sayılmaz.
Kimler İş Arama İzni Kullanabilir?
4857 Sayılı İş Kanunu, kayıtlı ve sigortalı olarak çalışan bütün işçiler iş arama izninden yararlanabilir. Bu hak, tam zamanlı işlerin yanı sıra kısmi çalışma için de geçerlidir. Diğer yandan, söz konusu kanuna tabi olmayan çalışmalarda bazı istisnalar olabilir.
İş Arama İzni İstisnası Olan Meslekler Hangileridir?
Özel gemicilik ve turizm firmalarında çalışan denizciler, 854 Sayılı Deniz İş Kanunu hükümlerine tabiidir. Bu mesleği yapan kişilerin çalışma koşulları bahsedilen kanun çerçevesinde belirlenir. Dolayısıyla bu kişiler 4857 sayılı İş Kanunu’nda bahsedilen iş arama izninden yararlanamayabilir. Benzer bir durum gazeteciler için de geçerlidir. Gazeteci sıfatıyla çalışan kişiler 5953 Sayılı Basın İş Kanunu’na tabiidir. Bu kanunda da bahsedilen izinle ilgili kesin hükümler yer almaz.
Yukarıda bahsedilen durumlar, söz konusu mesleklerin iş aramak için izin alamayacağı anlamına gelmez. Bu işleri yapan kişiler de çalıştıkları iş yerine hak kullanımı için başvurabilir. Bahsedilen istisna, bu mesleklerin bağlı olduğu kanunlarda iş arama müsaadesiyle ilgili kesin hükümler ve açık kanunlar olmamasından kaynaklanır. Bu işlerde izin koşulları, personel ile işveren arasındaki anlaşmalarla belirlenebilir.
İstifa Eden İşçinin İş Arama İzni Olabilir Mi?
İş akdi, işveren tarafından feshedilebileceği gibi personel tarafından da sonlandırılabilir. Bu durum iş arama izninin kullanımın konusunda bir engel yaratmaz. Personel, haklı bir nedenle işten çıkarılmadığı bütün durumlarda bahsedilen hakkı kullanabilir. Söz konusu hakkın kullanımı için işçinin dilekçe verme yükümlülüğünü yerine getirip hangi gün ve saatlerde iş arayacağını belirtmesi yeterlidir.
İş Arama İzni nasıl Kullanılır?
Haftalık tatili ve yıllık izin, personelin hâlihazırda sahip olduğu haklar olarak değerlendirilir. İş arama izni bu kapsamda değerlendirilemez. Yukarıda bahsedildiği gibi, söz konusu hakkın kullanımı bahsedilen izinlerden ayrıca değerlendirilir. İşçi, dilekçe verdikten sonra günde 2 saat veya toplu olarak izin kullanabilir. Böyle bir durumda personelden ücret kesintisi yapılamaz ya da işe gelinmeyen saatler/günler yıllık izinden mahsup edilemez.
İş Arama İzni Kullandırılmaz İse Ne Olur?
İş aramak için izin kullanımı konusunda personel ile işveren arasında çeşitli anlaşmalar söz konusu olabilir. Örnek vermek gerekirse işveren, mevcut işlerin aksamaması için izin kullanımı yerine tazminat teklif edebilir. Bu tazminat, saat başına hesaplanır ve işçiye ödenir. Diğer yandan, bu durum yalnızca iki taraf arasındaki anlaşmayla mümkün olabilir.
İznin kullandırılmaması durumunda personelin tek taraflı fesih hakkı vardır. İşçi, bu hakkını kullanarak işten ihbar cezası ödemek zorunda olmadan ayrılabilir. Böyle bir durumda çalışanın doğal olarak sahip olduğu hak kullanıdırılmamış sayılır. İşveren, bahsedilen iznin kullanımına engel olması durumunda tazminat ödemekle yükümlü olabilir.
Yeni Bir İş Bulan İşçi İş Arama İzni Kullanabilir Mi?
İş arama izni, personelin yeni bir iş bulması durumunda geçersiz hâle gelir. Bu anlaşmanın ihbar süresi içinde yapılması hâlinde söz konusu hak iptal olur. Böyle bir durumda personel, ihbar süresi dolana kadar işyerinde çalışmakla yükümlü olur. İnsan kaynakları sayfasında yer alan içeriklerimizi okuyarak izin ve diğer konularda detaylı bilgi edinebilirsiniz.
